Bài dạy Địa lí Lớp 6 - Chủ đề 1: Thời tiết khí hậu và nhiệt độ không khí

 CHỦ ĐỀ 1: THỜI TIẾT KHÍ HẬU VÀ NHIỆT 
 ĐỘ KHÔNG KHÍ
 Thời tiết và khí hậu có ảnh hưởng lớn đến cuộc sống hàng 
 ngày của con người từ ăn, mặc, ở, cho đến các hoạt động sản 
 xuất. Vì vậy việc nghiên cứu thời tiết và khí hậu là một vấn 
 đề hết sức cần thiết.g Để nghiên cứu thời tiết và khí hậu ta 
 cần nắm được các yếu tố chính là: nhiệt độ, gió và mưa.
 I. THỜI TIẾT VÀ KHÍ HẬU
 Yêu cầu cần đạt:
 - Phân biệt & trình bày được 2 khái 
 niệm thời tiết và khí hậu.
 - Hiểu nhiệt độ không khí là gì? Và 
 nguyên nhân nào làm cho không khí 
 có nhiệt độ. Biết cách đo tính nhiệt 
 độ TB ngày, tháng, năm.
 - Biết các nhân tố ảnh hưởng đến H1: Nắng H2: Gió
 sự thay đổi của nhiệt độ không khí : 
 vị trí gần hay xa biển. theo độ cao 
 và theo vĩ độ.
 - Bước đầu tập quan sát và ghi 
 chép một số yếu tố thời tiết đơn 
 giản. Làm quen với các dự báo thời 
 tiết hàng ngày.
 - Biết được sự thay đổi nhiệt độ của H3: Mưa H4: Sấm chớp
 thời tiết, khí hậu có ảnh hưởng đến 
 sinh hoạt & sản xuất của con Thời tiết là gì?Vì sao phải dự báo thời 
 người. tiết?Nếu thời tiết lặp đi lặp lại trong thời 
 gian dài thì gọi là gì?
 Thời tiết là biểu hiện của các hiện tượng khí tượng 
 ở một địa phương trong thời gian ngắn.
 Từ khóa:
 Khí hậu là sự lặp đi lặp lại của tình hình thời tiết ở 
 1. Thời tiết 
 2. Khí hậu 1 địa phương trong nhiều năm.
 3. Nhiệt độ không khí
 Thời tiết khác khí hậu ở điểm nào ?
 1 3. Sự thay đổi nhiệt độ của không khí
a) Nhiệt độ không khí thay đổi tùy theo vị trí 
gần hay xa biển.
Quan sát hình hãy nhận xét:
+ So sánh nhiệt độ TP Hồ Chí Minh và nhiệt độ 
Vũng Tàu?
+ Tại sao về mùa hạ, những miền gần biển có 
không khí mát hơn trong đất liền; ngược lại, về 
mùa đông, những miền gần biển lại có không khí 
ấm hơn trong đất liền ?
 Sự tăng, giảm nhiệt độ của mặt nước và mặt đất 
rất khác nhau. Các loại đất. đá mau nóng, 
nhưng cũng mau nguội, còn nước thì nóng châm 
hơn nhưng cũng lâu nguội hơn.
 Do đặc tính hấp thụ nhiệt của đất và nước khác 
 0
nhau, dẫn đến sự khác biệt về nhiệt độ giữa đất và 290c
nước, làm cho nhiệt độ không khí ở những miền 
 0
gần biển và những miền nằm sau trong lục địa 270c
cũng khác nhau.
 Chính sự khác biệt này đã sinh ra hai lọai khí 
hậu: lục địa và đại dương
 H7: Lược đồ sự thay đổi nhiệt độ không khí 
b) Nhiệt độ không khí thay đổi theo độ cao theo vị trí gần hay xa biển ở Việt Nam
 Khi mặt trời chiếu sáng, lớp không khí 
dày đặc ở sát mặt đất nở ra, bốc lên cao, giảm 
nhiệt độ. Mặt khác, lớp không khí ở dưới thấp 
chứa nhiều bụi và hơi nước nên hấp thụ được 
nhiều nhiệt hơn lớp không khí loãng ở trên 
cao. Chính vì thế, càng lên cao nhiệt độ không 
khí càng giảm.
+ Dựa vào những kiến thức đã biết, hãy tính 
sự chênh lệch về độ cao giữa hai địa điểm 
trong hình 
 H8: Sự thay đổi nhiệt độ theo độ cao
c. Nhiệt độ không khí thay đổi theo vĩ độ
 Ở xích đạo, quanh năm có góc chiếu của tia sáng 
mặt trời với mặt đất lớn nên mặt đất nhận được nhiều nhiệt, 
không khí trên mặt đất cũng nóng. Càng lên gần cực, góc 
chiếu của tia sáng mặt trời càng nhỏ, mặt đất nhận được ít 
nhiệt hơn, không khí trên mặt đất cũng nóng ít hơn. Như 
vậy là không khí ở các vùng vĩ độ thấp nóng hơn không khí 
ở các vùng vĩ độ cao. 
 3 H9:Sự thay đổi nhiệt độ theo vĩ độ KẾT LUẬN
Chủ đề 1:
 THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ
1. Thời tiết và khí hậu:
- Thời tiết là biểu hiện của các hiện tượng khí tượng ở một địa phương trong thời gian ngắn.
- Khí hậu là sự lặp đi lặp lại của tình hình thời tiết ở 1 địa phương trong nhiều năm.
2. Nhiệt độ không khí và cách đo nhiệt độ không khí.
a. Nhiệt độ không khí:
- Nhiệt độ không khí là độ nóng lạnh của không khí.
b. Cách đo nhiệt độ không khí:
- Người ta đo nhiệt độ không khí bằng nhiệt kế (để trong bóng râm, cách mặt đất 2m).
+ Nhiệt độ TB ngày = Tổng t0 TB đo trong ngày . 
. Số lần đo
+ Nhiệt độ TB tháng = Tổng t0 TB các ngày trong tháng . 
. Số ngày trong tháng
+ Nhiệt độ TB năm = Tổng t0 TB các tháng trong năm
 12
3. Sự thay đổi nhiệt độ của không khí:
a. Nhiệt độ không khí thay đổi theo vị trí gần hay xa biển.
- Nhiệt độ không khí ở những miền gần biển và những miền nằm sâu trong lục địa có sự 
khác nhau
 b. Nhiệt độ không khí thay đổi theo độ cao:
- Ở tầng đối lưu, càng lên cao nhiệt độ không khí càng giảm. 
c. Nhiệt độ không khí thay đổi theo vĩ độ:
- Không khí các vùng vĩ độ thấp nóng hơn không khí các vùng vĩ độ cao.
 5