Bài giảng Luyện từ và câu Lớp 4 - Tuần 23, Bài: Dấu gạch ngang

 * Tìm các từ thể hiện vẻ đẹp bên ngồi của con người?
 - Từ ngữ thể hiện vẻ đẹp bên ngồi con người: 
 xinh xắn, duyên dáng, rực rỡ, thướt tha, lộng lẫy, 
 xinh tươi, tươi tắn, yểu điệu, kiêu sa,. I. NHẬN XÉT
1) Tìm những câu cĩ chứa dấu gạch ngang (dấu - ) 
 trong đoạn văn sau: I. NHẬN XÉT
1) Tìm những câu cĩ chứa dấu gạch ngang (dấu - ) 
 trong đoạn văn sau:
 a. Thấy tôi sán đến gần, ông hỏi tôi :
 – Cháu con ai ?
 – Thưa ông, cháu là con ông Thư.
 Theo Duy Khán I – NHẬN XÉT
 1) Gạch dưới những câu cĩ chứa dấu gạch ngang (dấu - ) trong đoạn văn sau :
c.Để quạt điện được bền, người dùng nên thực hiện các biện pháp 
sau đây:
– Trước khi bật quạt, đặt quạt nơi chắc chắn để chân quạt tiếp xúc 
đều với nền.
– Khi điện đã vào quạt, tránh để cánh quạt bị vướng víu, quạt không 
quay được sẽ làm nóng chảy cuộn dây trong quạt.
– Hằng năm, tra dầu mỡ vào ổ trục, bộ phận điều khiển hướng quay 
của quạt, nhưng không nên tra quá nhiều, vì dầu mỡ sẽ chảy vào 
trong làm hỏng dây trong quạt.
– Khi không dùng, cất quạt vào nơi khô, mát, sạch sẽ, ít bụi bặm.
 Theo Phạm Đình Cương a) Thấy tơi sán đến gần, ơng hỏi tơi:
 - Cháu con ai ?
 - Thưa ơng, cháu là con ơng thư.
 DUY KHÁN
 b) Con cá sấu này màu da xám ngoét như da cây bần, gai lưng mọc 
 chừng ba đốt ngĩn tay, trơng dễ sợ. Cái đuơi dài – bộ phận khoẻ 
 nhất của con vật kinh khủng dùng để tấn cơng – đã bị trĩi xếp vào 
 bên mạng sườn. 
 Theo ĐỒN GIỎI
 c) Để quạt điện được bền, người dùng nên thực hiện các biện pháp sau 
đây:
- Trước khi đặt quạt, đặt quạt hơi chắc chắn để chân quạt tiếp xúc đều với 
nền.
- Khi điện đã quạt, tránh để cánh quạt bị vướng víu, quạt khơng quay 
được sẻ làm nĩng chảy dây trong quạt.
- Hằng năm, tra dầu mỡ vào ổ trục, bộ phận điều khiển hướng quay của 
quạt, nhưng khơng nên tra quá nhiều, vì dầu mỡ sẻ chảy vào trong làm 
hỏng dây bên trong quạt.
- Khi khơng dùng, cất quạt vào nơi khơ, mát, sạch sẽ, ít bụi bặm.
 Theo PHẠM ĐÌNH CƯƠNG 2)Tác dụng của dấu gạch ngang:
 b) Con cá sấu này màu da Dấu gạch ngang trong 
 xám ngoét như da cây bần, đoạn này cĩ tác dụng:
 gai lưng mọc chừng ba đốt 
 ngĩn tay, trơng dễ sợ. 
 Cái đuơi dài - bộ phận khỏe  Dấu gạch ngang đánh 
nhất của con vật kinh khủng dấu phần chú thích (về 
dùng để tấn cơng - đã bị trĩi cái đuơi dài của con cá 
xếp vào bên mạng sườn. sấu) trong câu văn. I. NHẬN XÉT
 2) Dấu gạch ngang trong ba đoạn văn trên cĩ tác 
 dụng gì?
(Đánh dấu chỗ bắt đầu lời nĩi của nhân vật, đánh dấu 
phần chú thích, các ý trong đoạn liệt kê) II. GHI NHỚ
VD: + Em gặp cơ ở sân trường và chào.
 - Em chào cơ ạ!
 + Em rất thích hoa hồng nhung – giống cây bố 
em mang từ Đà Lạt về.
 + Mẹ em đi chợ viết ra giấy vật cần mua: 
 - Dao
 - Chổi lau nhà
 - Bát, đĩa Quà tặng cha 
 Một bữa Pa-xcan đi đâu về khuya thấy bố mình - một viên chức tài 
chính – vẫn cặm cụi trước bàn làm việc. Anh rĩn rén lại gần. Ơng bố 
vẫn mải mê với những con số: Ơng đang phải kiểm tra sổ sách.
 “Những dãy tính cộng hàng ngàn con số, một cơng việc buồn tẻ 
làm sao !” – Pa-xcan nghĩ thầm. Trong ĩc chàng sinh viên trẻ tuổi 
chợt lĩe lên một tia sáng. Anh lặng lẽ rút về phịng mình và vạch ra 
một sơ đồ gì đĩ lên giấy.
 Mươi hơm sau, ơng bố ngạc nhiên thấy con ơm một vật gì kỳ lạ 
đặt trước bàn mình.
 - Con hi vọng mĩn quà nhỏ này cĩ thể làm bố bớt nhức đầu vì 
những con tính – Pa-xcan nĩi.
 Thì ra đĩ là một thứ máy tính cộng trừ mà Pa-xcan đã đặt hết 
tình cảm của người con vào việc chế tạo. Đĩ chính là cái máy tính 
đầu tiên trên thế giới, tổ tiên của những chiếc máy tính điện tử hiện 
đại.
 Theo LÊ NGUYÊN LONG, PHẠM NGỌC TỒN 1)Ghi những câu cĩ chứa dấu gạch ngang trong mẫu chuyện Quà tặng 
cha Ở cột A và tác dụng của mỗi dấu ở cột B)
 Một bữa Pa-xcan đi đâu về khuya thấy bố mình - một viên chức tài 
 chính – vẫn cặm cụi trước bàn làm việc. Anh rĩn rén lại gần. Ơng bố 
 vẫn mải mê với những con số: Ơng đang phải kiểm sổ sách.
 “Những dãy tính cộng hàng ngàng con số, một cơng việc buồn tẻ 
 làm sao !” – Pa-xcan nghĩ thầm. Trong ĩc chàng sinh viên trẻ tuổi 
 chợt lĩe lên một tia sáng. Anh lặng lẽ rút về phịng mình và vạch ra 
 một sơ đồ gì đĩ lên giấy.
 Mười hơm sau, ơng bố ngạc nhiên thấy con ơm một vật gì kỳ lạ đặt 
 trước bàn mình.
 - Con hi vọng mĩn quà nhỏ này cĩ thể làm bố bớt nhức đầu vì 
 những con tính – Pa-xcan nĩi.
 Thì ra đĩ là một thứ máy tính cộng trừ mà Pa-xcan đã đặt hết tình 
 cảm của người con vào việc chế tạo. Đĩ chính là cái máy tính đầu tiên 
 trên thế giới, tổ tiên của những chiếc máy tính điện tử hiện đại.
 Theo LÊ NGUYÊN LONG, PHẠM NGỌC TỒN 1. Ghi lại những câu cĩ dấu gạch ngang và nêu tác dụng 
 của dấu gạch ngang đĩ?
 “Những dãy tính cộng hàng Tác dụng là:
 ngàng con số, một cơng việc Đánh dấu phần 
 buồn tẻ làm sao !” – Pa-xcan chú thích trong 
 nghĩ thầm. Trong ĩc chàng câu (đây là ý nghĩ 
 của Pa-xcan).
 sinh viên trẻ tuổi chợt lĩe lên 
 một tia sáng. Anh lặng lẽ rút 
 về phịng mình và vạch ra một 
 sơ đồ gì đĩ lên giấy. Qua bài tập 1 dấu gạch ngang dùng để đánh dấu:
- Phần chú thích trong câu.
- Chỗ bắt đầu lời nĩi của nhân vật. III. LUYỆN TẬP
Ví dụ
Cơ giáo hỏi Lan:
- Sao hơm qua em khơng đi học?
Lan lễ phép thưa:
- Thưa cơ! Hơm qua em bị bệnh nên khơng đi học được ạ!
- Thế hơm nay em thấy khỏe chưa? – Cơ giáo hỏi tiếp. GHI NHỚ
Học sinh tiếp tục hồn thành bài tập số 2 và học thuộc 
ghi nhớ
 Dấu gạch ngang dùng để đánh dấu:
 1. Chỗ bắt đầu lời nĩi của nhân vật.
 2. Phần chú thích trong câu.
 3. Các ý trong một đoạn liệt kê.