Bài giảng Sinh học Lớp 9 - Tiết 46, Bài 44: Ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật - Năm học 2019- 2020 - Phạm Thị Thanh Hải

 MƠN :SINH HỌC 9 
 Năm học : 2019- 2020
 GV : Phạm Thị Thanh Hải Tiết 46-Bài44 : ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
? Nhóm cá thể sinh vật là gì?
 Rừng thơng Nhóm Đàn voi rừng
 cá thể
 Dừa nước Đàn kiến
 Các nhóm cá thể sinh vật cùng sống trong 1 khu rừng . Tiết 46-Bài44 : ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
 ? Các nhóm cá thể sinh vật cùng sống trong rừng sẽ
 có những mối quan hệ nào ?
 Rừng thơng Nhóm Đàn voi rừng
 cá thể
 Dừa nước Đàn kiến
 Các nhóm cá thể sinh vật cùng sống trong 1 khu rừng . Tiết 46-Bài44 : ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
 I/ QUAN HỆ CÙNG LỒI:
 Vậy để hiểu sâu hơn về 2 mối 
 quan hệ trong quan hệ cùng loài 
 ta sẽ nghiên cứu H: 44.1 và trả 
 lời câu hỏi mục thảo luận sgk. Đàn cừu Đàn trâu rừng
 ? Trong tự nhiên, động vật sống thành
 bầy đàn cĩ lợi gì?
- Trong tự nhiên, động vật sống thành bầy đàn cĩ
lợi trong việc tìm kiếm được nhiều thức ăn hơn,
phát hiện kẻ thù nhanh hơn và tự vệ tốt hơn. Tiết 46-Bài44 : ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
 I. QUAN HỆ CÙNG LỒI.
 1. QUAN HỆ HỠ TRỢ
 * Thực vật 
 - Hiện tượng liền rễ
 - Chống gió bão
 - Thụ phấn kết hạt tốt
 * Đợng vật 
 - Bảo vệ nhau
 - Tìm thức ăn dễ dàng hơn
 - Đảm bảo sinh sản. QUAN HỆ CÙNG LỒI : CẠNH TRANH
 THỰC VẬT 
 H1 :HIỆN TƯỢNG TỰ TỈA THƯA Ở H2, 3 :CÂY CẠNH TRANH ÁNH SÁNG 
THỰC VẬT ( TỈA CÀNH TỰ NHIÊN ) , THÂN CÂY DÀI THẲNG 
 ĐỘNG VẬT 
H 4 ,5 :ĐÁNH NHAU ĐỂ TRANH GIÀNH THỨC ĂN, 
 H 6 :ĂN THỊT ĐỜNG LOẠI
NƠI Ở, ĐỰC CÁI TRONG MÙA SINH SẢN ? Hãy tìm câu đúng trong số các câu sau về quan
 hệ cùng lồi:
a. Hiện tương cá thể tách ra khỏi nhĩm làm tăng khả
 năng canh tranh giữa các cá thể .
b. Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhĩm làm cho nguồn
 thức ăn cạn kiệt nhanh chĩng.
cc. Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhĩm làm giảm nhẹ
 cạnh tranh giữa các cá thể, hạn chế sự cạn kiệt
 nguồn thức ăn trong vùng. Liên hệ thực tế: Vận dụng hiểu biết mối quan hệ cùng loài người 
 ta cần phải làm gì để tăng năng suất vật nuơi?
 Vận dụng: Cần phải tạo mối quan hệ cạnh tranh 
 nhưng tránh sự cạnh tranh gay gắt giữa các cá thể :Nuơi 
 gà đàn, lợn đàn. với mật đợ hợp lí, cung cấp đủ thức ăn, nước 
 uống, đảm bảo tỉ lệ giới tính.cho chúng. Các con vật sẽ tranh 
 nhau ăn, chúng sẽ ăn nhiều hơn → mau lớn. Bảng 44: Các mối quan hệ khác loài
 Đặc điểm
 Quan hệ 
 Cợng sinh Sự hợp táccùng có lợigiữa các loài sinh vật
 Sự hợp tác giữa hai loài sinh vật, trong đó
Hỡ trợ
 Hợi sinh mợt bên có lợi cịn bên kia khơng có lợi và cũng
 khơng có hại
 Các sinh vật khác nhau tranh giành thức ăn,
 Cạnh nơi ở và các điều kiện sống khác của mơi trường.
 tranh Các loài kìm hãm sự phát triển của nhau.
Đối 
địch Kí sinh 
 nửa kí Sinh vật sống nhờ trên cơ thể sinh vật khác,
 sinh lấy các chất dinh dưỡng, máu từ sinh vật đó.
 Sinh vật Gồm các trường hợp: đợng vật ăn thịt con
 ăn sinh mồi, đợng vật ăn thực vật, thực vật bắt sâu bọ.
 vật khác Ví dụ
 Quan hệ Kí hiệu
 Cợng sinh + +
Hỡ
trợ Hợi sinh + 0
 Cạnh tranh - -
Đối Kí sinh nửa + -
địch kí sinh
 Sinh vật ăn 
 sinh vật + , -
 khác 
 + : CÓ LỢI - : CÓ HẠI 0 : KHƠNG HẠI, KHƠNG LỢI
 ? Hãy dùng các ký hiệu thể hiện bản chất 
 các mối quan hệ trong quan hệ khác loài. Ví dụ
 Quan hệ Kí hiệu
 Cợng sinh + + 1, 9
Hỡ
trợ Hợi sinh + 0
 Cạnh tranh - -
Đối Kí sinh nửa + -
địch kí sinh
 Sinh vật ăn 
 sinh vật + , -
 khác 
 + : CÓ LỢI - : CÓ HẠI 0 : KHƠNG HẠI, KHƠNG LỢI
 ? Nghiên cứu các ví dụ trong sgk đánh ký 
 hiệu từ 1-> 9 hãy xác định và điền các chữ 
 số thích hợp vào bảng trên. Ví dụ
 Quan hệ Kí hiệu
 Cợng sinh + + 1, 9
Hỡ
trợ Hợi sinh + 0 5, 6
 Cạnh tranh - -
Đối Kí sinh nửa + -
địch kí sinh
 Sinh vật ăn 
 sinh vật + , -
 khác 
 + : CÓ LỢI - : CÓ HẠI 0 : KHƠNG HẠI, KHƠNG LỢI
 ? Nghiên cứu các ví dụ trong sgk đánh ký 
 hiệu từ 1-> 9 hãy xác định và điền các chữ 
 số thích hợp vào bảng trên. Ví dụ
 Quan hệ Kí hiệu
 Cợng sinh + + 1, 9
Hỡ
trợ Hợi sinh + 0 5, 6
 Cạnh tranh - - 2,7
Đối Kí sinh nửa + -
địch kí sinh
 Sinh vật ăn 
 sinh vật + , -
 khác 
 + : CÓ LỢI - : CÓ HẠI 0 : KHƠNG HẠI, KHƠNG LỢI
 ? Nghiên cứu các ví dụ trong sgk đánh ký 
 hiệu từ 1-> 9 hãy xác định và điền các chữ 
 số thích hợp vào bảng trên. Ví dụ
 Quan hệ Kí hiệu
 Cợng sinh + + 1, 9
Hỡ
trợ Hợi sinh + 0 5, 6
 Cạnh tranh - - 2,7
Đối Kí sinh nửa + -
địch kí sinh 4, 8 
 Sinh vật ăn 
 sinh vật + , -
 khác 
 + : CÓ LỢI - : CÓ HẠI 0 : KHƠNG HẠI, KHƠNG LỢI
 ? Nghiên cứu các ví dụ trong sgk đánh ký 
 hiệu từ 1-> 9 hãy xác định và điền các chữ 
 số thích hợp vào bảng trên. Ví dụ
 Quan hệ Kí hiệu
 Cợng sinh + + 1, 9
Hỡ
trợ Hợi sinh + 0 5, 6
 Cạnh tranh - - 2,7
Đối Kí sinh nửa + -
địch kí sinh 4, 8 
 Sinh vật ăn 
 sinh vật + , - 3, 10
 khác 
 + : CÓ LỢI - : CÓ HẠI 0 : KHƠNG HẠI, KHƠNG LỢI
 ? Nghiên cứu các ví dụ trong sgk đánh ký 
 hiệu từ 1-> 9 hãy xác định và điền các chữ 
 số thích hợp vào bảng trên. Tiết 46-Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU 
 GIỮA CÁC SINH VẬT
I. Quan hệ cùng lồi:
II. Quan hệ khác lồi:
-?Thực chất của mối quan hệ khác lồi là quan hệ 
 về mặt dinh dưỡng, nơi ở hay quan hệ sinh sản?
- Quan hệ về mặt dinh dưỡng là chủ yếu.
? Sự khác nhau chủ yếu giữa quan hệ hỗ trợ và 
 quan hệ đối địch của các sinh vật khác lồi là gì?
 Quan hệ hỗ trợ Quan hệ đối địch
- Là quan hệ cĩ lợi (hoặc - Một bên sinh vật được
ít nhất khơng cĩ hại) cho lợi, cịn bên kia bị hại
tất cả các sinh vật hoặc cả hai cùng bị hại. CON NGƯỜI
Trong mối quan hệ của con người có hỡ trợ và cạnh tranh lẫn nhau khơng ?
 Làm việc theo nhóm . “ Đoàn kết là sức mạnh ”
 Chiến tranh Hướng dẫn về nhà
 - Trả lời câu 1,2, 3, 4 
 SGK trang 134.
 - Kẻ bảng 45.1; 45.2; 
 45.3 của bài thực hành 
 45-46 SGK. CON NGƯỜI
Làm việc theo nhóm . “ Đoàn kết là sức mạnh ”
 Chiến tranh