Chuyên đề Dạy học theo hướng tích cực hóa hoạt động của học sinh

 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
 PHÒNG GIÁO DỤC TIỂU HỌC
 CHUYÊN ĐỀ
 PHẦN 1
DẠY HỌC THEO HƯỚNG TÍCH CỰC HÓA 
 HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
 Tháng 7 năm 2019 THỰC TRẠNG
 Phần lớn GV hiện nay chưa áp dụng một cách hiệu quả các 
 PPDH và  giáo  dục  tích  cực.  Các  PPDH và  giáo  dục  còn 
 mang tính áp đặt, một chiều.
 GV thường  lệ  thuộc  vào  SGK, không  dám  vượt  ra khỏi 
 khuôn khổ (gắn với việc kiểm tra đánh giá)
 GV chưa thực hiện tốt đánh giá quá trình hay đánh giá năng 
 lực của HS, chủ yếu đánh giá kết quả học tập dựa trên kiến 
 thức môn học. 2- NHIỆM VỤ TRỌNG TÂM
 Nghị  quyết  số  29-NQ/TW về  đổi  mới  căn  bản,  toàn  điện 
 giáo dục và đào tạo nêu rõ: “Đối với GDPT, tập trung phát 
 triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công 
 dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề 
 nghiệp  cho HS. Nâng  cao chất  lượng  giáo  dục  toàn  diện, 
 chú  trọng  giáo  dục  lí  tưởng,  truyền  thống,  đạo  đức,  lối 
 sống,  ngoại  ngữ,  tin học,  năng  lực  và  kĩ  năng  thực  hành, 
 vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Phát triển khả năng sáng 
 tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt đời”. 18/04/2024 3- ĐỔI MỚI PPDH THEO HƯỚNG TÍCH CỰC
 HÓA HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
 Trong dạy toán, ngoài mục tiêu chủ yếu là bồi dưỡng kĩ 
 năng  tính  toán,  người  GV còn  phải  chú  ý  đến  việc  phát 
 triển năng lực tư duy và bồi dưỡng phương pháp suy luận 
 cho HS. MỘT SỐ HÌNH THỨC TƯ DUY THƯỜNG GẶP
- Tư duy lôgic
- Tư duy thuật toán (Angorit) Tư duy thuật toán là cách suy nghĩ 
để nhận thức, để giải quyết vấn đề một cách có trình tự (sắp xếp 
lần lượt, thứ tự trước sau)
- Tư duy sáng tạo
- Tư duy hàm  “Tư duy hàm là các hoạt động trí tuệ liên quan đến 
sự tương ứng giữa các phần tử của một, hai, hay nhiều tập hợp, 
phản ánh các mối liên hệ phụ thuộc lẫn nhau giữa các phần tử của 
tập hợp đó trong sự vận động của chúng.” CÁC PHƯƠNG PHÁP SUY LUẬN THƯỜNG GẶP
- Quy nạp và suy diễn
- Phân tích và tổng hợp
- Đặc biệt hoá và khái quát hoá
- Tương tự và so sánh
- Phương pháp tìm tòi lời giải của Polya
 Suy luận là hình thức của tư duy nhằm rút ra phán đoán mới từ một hay nhiều phán đoán đã có. 4-TÍNH TÍCH CỰC HÓA TRONG HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC
 Nguồn gốc của tính tích cực là nhu cầu. Khi trẻ có nhu cầu thì 
 nó  sẽ  tự  giác  tìm  tri thức.  Khi phát  hiện  các  tình  huống  mâu 
 thuẫn của lí thuyết hay thực tế mà kiến thức cũ không thể giải 
 quyết được, HS buộc phải tìm con đường khám phá mới..
 Đối với HS, tính tích cực bên trong thường nảy sinh do những 
 tác động bên ngoài. GV phải tạo ra hàng loạt các mâu thuẫn, 
 khéo léo lôi cuốn, hấp dẫn HS để HS tự ý thức tiếp nhận và tìm 
 tòi giải pháp. Có như thế sẽ giúp HS tự chiếm lĩnh kiến thức và 
 hình thành kĩ năng. KẾT LUẬN
 Tính tích cực là một đặc điểm vốn có của con người. Nguồn 
 gốc của tính tích cực là nhu cầu.  Con người sinh ra cùng với 
 một loạt các nhu cầu bẩm sinh khác nhau như: nhu cầu ăn, 
 uống,. và sau đó xuất hiện các nhu cầu xã hội. Những nhu 
 cầu này không bao giờ cạn và luôn trở thành động cơ thúc 
 đẩy con người hoạt động. Khi nhu cầu nhận thức xuất hiện 
 thì nó sẽ thúc đẩy hoạt động học tập. Vì thế GV hãy biến yêu 
 cầu của nội dung kiến thức thành nhu cầu nhận thức để thúc 
 đẩy HS hoạt động,tìm tòi, khám phá và tự chiếm lĩnh kiến 
 thức. 1- THỜI LƯỢNG
 Chương trình môn Toán lớp 1 mới giảm 01 tiết/tuần (cả năm 
 giảm 35 tiết)
 Chương trình mới Chương trình hiện 
 hành
 Mỗi tuần 3 tiết Mỗi tuần 4 tiết
 Cả năm (35 tuần): 105 tiết Cả năm (35 tuần): 140 tiết LỚP 1
 Nội dung Yêu cầu cần đạt
SỐ VÀ PHÉP TÍNH
Số tự nhiên
Số tự nhiên Đếm, đọc, viết các số trong - Đếm, đọc, viết được các số trong phạm vi 10; trong phạm 
 phạm vi 100 vi 20; trong phạm vi 100.
 -Nhận biết được chục và đơn vị, số tròn chục.
 So sánh các số trong phạm -Nhận biết được cách so sánh, xếp thứ tự các số trong phạm 
 vi 100 vi 100 (ở các nhóm có không quá 4 số).
Các phép  -Nhận biết được ý nghĩa của phép cộng, phép trừ.
tính với số  Phép cộng, phép trừ -Thực hiện được phép cộng, phép trừ (không nhớ) các số 
tự nhiên trong phạm vi 100.
 -Làm quen với việc thực hiện tính toán trong trường hợp có 
 hai dấu phép tính cộng, trừ (theo thứ tự từ trái sang phải). LỚP 1
HÌNH HỌC VÀ ĐO LƯỜNG
 Nội dung Yêu cầu cần đạt
Hình học trực quan
Hình phẳng và  - Quan sát, nhận biết hình dạng - Nhận biết được vị trí, định hướng trong không gian: 
hình khối của một số hình phẳng và hình trên – dưới, phải – trái, trước – sau, ở giữa.
 khối đơn giản - Nhận dạng được hình vuông, hình tròn, hình tam 
 giác, hình chữ nhật thông qua việc sử dụng bộ đồ 
 dùng học tập cá nhân hoặc vật thật.
 - Nhận dạng được khối lập phương, khối hộp chữ 
 nhật thông qua việc sử dụng bộ đồ dùng học tập cá 
 nhân hoặc vật thật
 Nhận biết và thực hiện được việc lắp ghép, xếp hình 
 - Thực hành lắp ghép, xếp hình gắn với sử dụng bộ đồ dùng học tập cá nhân hoặc vật 
 gắn với một số hình phẳng và thật.
 hình khối đơn giản   LỚP 1
Đo lường
 Thực hành đo đại - Thực hiện được việc đo và ước lượng độ dài theo đơn vị đo tự 
 lượng quy ước (gang tay, bước chân,...).
 - Thực hiện được việc đo độ dài bằng thước thẳng với đơn vị đo là 
 cm.
  - Thực hiện được việc đọc giờ đúng trên đồng hồ.
  - Xác định được thứ, ngày trong tuần khi xem lịch (loại lịch tờ 
 hàng ngày).
  - Giải quyết được một số vấn đề thực tiễn đơn giản liên quan đến 
 đo độ dài, đọc giờ đúng và xem lịch (loại lịch tờ hằng ngày). Đặc  biệt,  trong chương  trình  môn  Toán  lớp  1 mới,  có  riêng 
 phần Hoạt động thực hành và trải nghiệm. Trong phần  này, 
 gồm  các  hoạt  động  nhằm  giúp  học  sinh vận  dụng  những  tri 
 thức, kiến thức, kĩ năng, thái độ đã được học trong môn toán 
 và những kinh nghiệm của bản thân vào thực tiễn cuộc sống 
 một cách sáng tạo; phát triển cho học sinh năng lực tổ chức và 
 quản lí hoạt động, năng lực tự nhận thức và tích cực hóa bản 
 thân nhằm định hướng và lựa chọn nghề nghiệp; tạo dựng một 
 số năng lực cơ bản cho người lao động tương lai. 3- PHƯƠNG PHÁP
  Phải tổ chức cho học sinh hoạt động (với đồ vật thật, mô hình, kí 
 hiệu  toán  học,).   Cần  tạo  hứng  thú  học  toán  cho học  sinh bằng 
 việc  tổ  chức  các  trò  chơi  học  tập,  xây  dựng  các  tình  huống  kích 
 thích, cuốn hút học sinh vào các hoạt động học tập.
 Cần tổ chức quá trình dạy học theo hướng kiến tạo, trên cơ sở tạo 
 dựng các tình huống có vấn đề, trong đó học sinh dựa trên vốn hiểu 
 biết, kinh nghiệm sẵn có, được tham gia tìm tòi, phát hiện, suy luận 
 giải quyết vấn đề, tự chiếm lĩnh kiến thức.
  Việc dạy học phải gắn với các tình huống thực mà học sinh được 
 trải nghiệm.