Sáng kiến kinh nghiệm Dạy học bài Hình chữ nhật Hình học 8 theo định hướng giáo dục Stem

 ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN 2
 TRƯỜNG THCS NGUYỄN THỊ ĐỊNH
 SÁNG KIẾN
DẠY HÅC BÀI “HÌNH CHỮ NHẬT” HÌNH HÅC 8
 THEO ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC STEM
 Gi¡o vi¶n : Ph¤m V«n Dưỡng
 Ngày sinh : Ngày 11 th¡ng 04 n«m 1977
 N«m học : 2019 − 2020 ti¸p cªn gi¡o dục Stem đều có nhúng ưu th¸ nêi bªt như: ki¸n thùc khoa học,
kỹ thuªt, công ngh» và to¡n học ch­c ch­n; kh£ n«ng s¡ng t¤o, tư duy logic;
hi»u su§t học tªp và làm vi»c vượt trëi; và có cơ hëi ph¡t triºn c¡c kỹ n«ng
m·m toàn di»n hơn trong khi không h· g¥y c£m gi¡c nặng n·, qu¡ t£i đối với
học sinh.
 Ch½nh v¼ nhúng ưu điểm cõa phương ph¡p, b£n th¥n tôi thường xuy¶n ùng
dụng phương ph¡p gi¡o dục Stem qua c¡c bài học để học sinh để học sinh
hùng thú học tªp. S¡ng ki¸n: “Dạy học bài- h¼nh chú nhªt theo định hướng
gi¡o dục stem” trong chương tr¼nh To¡n lớp 8, Tªp 1, nh¬m t¤o n¶n ti·n đề
ti¸p cªn phương ph¡p d¤y học mới m´ hi»n đại. . .
 Hi»n nay n·n kinh t¸ - x¢ hëi ngày càng ph¡t triºn và hëi nhªp đòi hỏi n·n
gi¡o dục Vi»t Nam không ngøng c£i ti¸n. Trong khi đó, nhi·u gi¡o vi¶n sû
dụng phương ph¡p d¤y học l¤c hªu đã g¥y n¶n t¼nh tr¤ng thụ động trong học
tªp cõa học sinh d¨n đến hi»u qu£ d¤y học chưa cao.
 Mët trong nhúng y¶u c¦u cõa đổi mới gi¡o dục đang thực hi»n là chuyºn tø
d¤y học cung c§p ki¸n thùc sang ph¡t triºn c¡c n«ng lực cõa người học, ph¡t
triºn toàn di»n ti·m n«ng cõa méi người mà trọng t¥m là khai th¡c tr½ lực,
t¥m lực, thº lực và c¡c n«ng lực kh¡c.
 Muèn thực hi»n mục ti¶u ph¡t triºn toàn di»n n«ng lực, nh§t là cõa học
sinh THCS th¼ ph£i coi c¡c em là chõ thº t½ch cực, n«ng động s¡ng t¤o cõa qu¡
tr¼nh gi¡o dục trong và ngoài nhà trường. Gi¡o dục Stem vªn dụng phương
ph¡p học tªp chõ y¸u dựa tr¶n thực hành và c¡c ho¤t động tr£i nghi»m s¡ng
t¤o, c¡c phương ph¡p gi¡o dục ti¸n bë, linh ho¤t nh§t như: Học qua dự ¡n -
chõ đề, Học qua trá chơi và đặc bi»t phương ph¡p Học qua thực hành luôn
được ¡p dụng tri»t để.
 Đó là c¡ch ti¸p cªn “liên ngành” kh¡c với “đa ngành”. Mặc dù cũng là có
nhi·u ngành, nhi·u lĩnh vực nhưng “liên ngành” thº hi»n sự k¸t nèi và bê trñ
l¨n nhau trong c¡c ngành. Do vªy, n¸u mët chương tr¼nh học, mët trường học
ch¿ có nhi·u môn, nhi·u gi¡o vi¶n d¤y c¡c ngành kh¡c nhau mà không có sự
k¸t nèi và bê trñ l¨n nhau th¼ chưa được gọi là gi¡o dục Stem. Thù hai là sự
lồng gh²p với c¡c bài học trong thực ti¹n, thº hi»n t½nh thực ti¹n và t½nh ùng
dụng ki¸n thùc trong vi»c gi£i quy¸t c¡c v§n đề thực t¸. Ð đây, không cán rào
c£n cõa vi»c học ki¸n thùc lý thuy¸t với ùng dụng.
 Do vªy, c¡c chương tr¼nh gi¡o dục Stem nh§t thi¸t ph£i hướng đến c¡c ho¤t
động thực hành và vªn dụng ki¸n thùc để t¤o ra s£n ph©m hoặc gi£i quy¸t c¡c
v§n đề cõa thực t¸ cuëc sèng. Thù ba là sự k¸t nèi tø trường học, cëng đồng
đến c¡c tê chùc toàn c¦u; đó là kỷ nguy¶n cõa th¸ giới ph¯ng, c¡ch m¤ng công
nghi»p 4.0 nơi mà tự động hóa và điều khiºn tø xa thông qua c¡c thi¸t bị điện
tû di động l¶n ngôi, thông qua đường truy·n Internet.
 2 II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 1. Cơ sở lý luªn
 Trong bèi c£nh Vi»t Nam ti¸p cªn cuëc C¡ch m¤ng công nghi»p 4.0, đứng
trước nhúng đòi hỏi ngày càng cao v· ch§t lượng nguồn nh¥n lực, Thõ tướng
Ch½nh phõ đã ký Ch¿ thị sè 16/CT-TTg n¶u rã: “Thay đổi m¤nh m³ c¡c ch½nh
s¡ch, nëi dung, phương ph¡p gi¡o dục và d¤y ngh· nh¬m t¤o ra nguồn nh¥n
lực có kh£ n«ng ti¸p nhªn c¡c xu th¸ công ngh» s£n xu§t mới, trong đó c¦n
tªp trung vào thúc đẩy đào t¤o v· khoa học, công ngh», kĩ thuªt và to¡n học”
và y¶u c¦u “Bộ Gi¡o dục và Đào t¤o: Thúc đẩy triºn khai gi¡o dục v· khoa
hoc, công ngh», kĩ thuªt và to¡n học trong chương tr¼nh gi¡o dục phê thông;
tê chùc th½ điểm t¤i mët sè trường phê thông ngay tø n«m học 2017 – 2018”.
 Trong c¡c môn học Stem nëi dung môn To¡n thường mang t½nh logic, trøu
tượng, kh¡i qu¡t.
 Vi»c đưa nhúng ùng dụng thực ti¹n cõa ki¸n thùc môn học vào qu¡ tr¼nh
gi£ng d¤y là c¦n thi¸t để môn To¡n trở n¶n g¦n gũi, thực t¸ hơn, ti¸n tới đổi
mới theo định hướng gi¡o dục 4.0.
 Nhªn th§y v§n đề này, Chương tr¼nh gi¡o dục phê thông môn To¡n (07/2018)
đã vi¸t: Môn To¡n ở trường phê thông góp ph¦n h¼nh thành và ph¡t triºn ph©m
ch§t, n«ng lực học sinh; ph¡t triºn ki¸n thùc, kĩ n«ng then chèt và t¤o cơ hëi
để học sinh được tr£i nghi»m, ¡p dụng to¡n học vào thực ti¹n; t¤o lªp sự k¸t
nèi giúa c¡c ý tưởng to¡n học, giúa To¡n học với thực ti¹n, giúa To¡n học với
c¡c môn học kh¡c, đặc bi»t với c¡c môn học thuëc lĩnh vực gi¡o dục Stem.
 2. Cơ sở thực ti¹n
 2.1. Thuªn lñi:
 Vi»c đưa phương ph¡p gi¡o dục stem vào trường phê thông có vai trá lớn
trong vi»c đổi mới phương ph¡p gi¡o dục. Cụ thº là:
 Đảm b£o gi¡o dục toàn di»n;
 N¥ng cao hùng thú học tªp;
 H¼nh thành và ph¡t triºn c¡c n«ng lực ph©m ch§t cho học sinh;
 K¸t nèi trường học với cëng đồng;
 Hướng nghi»p ph¥n luồng trong gi¡o dục.
 Nguồn tài li»u tr¶n c¡c thông tin b¡o đài nhi·u hướng d¨n c¡ch thực hành
tương đối cụ thº, h» thèng ki¸n thùc đa d¤ng.
 4 5. Nëi dung cụ thº đề tài
 Thực hi»n bài học “Hình chú nhật” h¼nh học 8 ùng dụng stem tr¶n cơ sở
ki¸n thùc trong SGK to¡n 8 đặt c¥u hỏi cho tøng y¶u c¦u và x¥y dựng mô h¼nh
 5.1. Mục đích, y¶u c¦u
 5.1.1. Ki¸n thùc
 Học sinh hiºu được định nghĩa h¼nh chú nhªt, c¡c t½nh ch§t cõa h¼nh chú
nhªt, c¡c d§u hi»u nhªn bi¸t mët tù gi¡c là h¼nh chú nhªt, di»n t½ch h¼nh chú
nhªt.
 5.1.2. Kỹ n«ng
 Học sinh bi¸t v³ mët h¼nh chú nhªt, bước đầu bi¸t c¡ch chùng minh mët tù
gi¡c là mët h¼nh chú nhªt. Bi¸t vªn dụng c¡c ki¸n thùc v· h¼nh chú nhªt ¡p
dụng vào tam gi¡c, vào thực hi»n c¡ch đo đạt và làm thành c¡c vªt dụng.
 5.1.3. Th¡i độ
 Bi¸t vªn dụng c¡c ki¸n thùc v· h¼nh chú nhªt để t½nh to¡n, chùng minh.
 5.1.4. Phương ph¡p d¤y học
 Theo định hướng gi¡o dục stem: t½ch hñp cõa 4 lĩnh vực Khoa học, Công
ngh», Kĩ thuªt, To¡n học.
 5.1.5. Phương ti»n d¤y học
 + Gi¡o ¡n gi£ng d¤y, phi¸u học tªp, file Geogebra (n¸u có), đồ dùng d¤y học.
 + S¡ch gi¡o khoa h¼nh học lớp 8, s¡ch gi¡o vi¶n h¼nh học lớp 8.
 + Micro, ph§n tr­ng, ph§n màu, thước th¯ng và kh«n lau b£ng.
 5.1.6 Chu©n bị cõa gi¡o vi¶n và học sinh
 + Chu©n bị cõa Gi¡o vi¶n
 B£ng v³ mët tù gi¡c để kiºm tra xem có là h¼nh chú nhªt hay không ?
Thước k´, Compa, Ê k¶, S¡ch bài tªp, B£ng phụ.
 + Chu©n bị cõa Học sinh
 Học bài và làm bài đầy đủ dụng cụ học tªp đầy đủ, B£ng nhóm, thực hi»n
hướng d¨n ti¸t trước.
 6 7.Ti¸n tr¼nh chu©n bị: ( 1 tu¦n )
TT Ho¤t động cõa Gi¡o vi¶n Ho¤t động cõa Học sinh Phương ¡n
 Ph¥n nhóm và cho tài T¤o nhóm và xem tài li»u Th£o luªn
 li»u có s®n cho học sinh theo sự hướng d¨n cõa tr¼nh bày trước
 nghi¶n cùu. gi¡o vi¶n. lớp.
 1 Thèng nh§t v· c¡ch thùc
 th£o luªn nhóm khi thực
 hi»n ho¤t động stem.
 2 Ch¿nh sûa ph¦n thông Ti¸p thu ý ki¸n và ch¿nh Học sinh gûi
 tin học sinh thu thªp sûa l¤i sai sót. thông tin qua
 được. mail và gi¡o
 vi¶n ch¿nh sûa
 và hồi đáp l¤i
 qua mail
 Giới thi»u ph¦n m·m c¦n L­ng nghe, ghi chú và Th£o luªn
 sû dụng để tr¼nh bày làm theo hướng d¨n. trước lớp.
 Microsoft Office Học sinh
 Power Point dùng để làm theo
 3 tr¼nh bày s£n ph©m c¡c hướng d¨n
 ho¤t động cõa nhóm. t¤i nhà.
 Geometer's Sketchpad
 để v³ h¼nh kỹ thuªt N¸u có
 Thông tin hướng d¨n v§n đề,
 cài đặt và sû dụng tøng li¶n l¤c
 ph¦n m·m. gi¡o vi¶n
 Ti¸n hành ti¸t d¤y thû Thực hi»n c¡c ho¤t Thực hi»n
 để nhªn ph£n hồi động trong ti¸t d¤y ti¸t d¤y
 4 cõa gi¡o vi¶n. t¤i lớp.
 L­ng nghe và ghi chú
 8 Ho¤t động cõa Gi¡o vi¶n Ho¤t động cõa Học sinh Nëi dung
Gi¡o vi¶n:
Tù gi¡c ABCD là h¼nh Tù gi¡c ABCD là
chú nhªt , Ab = Bb = h¼nh chú nhªt ,
Cb = Db = 900 Ab = Bb = Cb = Db =
 900
Hỏi: H¼nh chú nhªt có
ph£i là h¼nh b¼nh hành
không?
Có ph£i là h¼nh thang Học sinh chùng minh
c¥n không? H¢y chùng tr¶n b£ng phụ
minh.
Gi¡o vi¶n: Nh§n m¤nh: H¼nh chú nhªt cũng
H¼nh chú nhªt là mët là mët h¼nh b¼nh
h¼nh b¼nh hành đặc bi»t, hành, cũng là mët
cũng là mët h¼nh thang h¼nh thang c¥n.
c¥n đặc bi»t.
2. T½nh ch§t 2. T½nh ch§t
Gi¡o vi¶n: Học sinh
V¼ h¼nh chú nhªt vøa là Nh­c l¤i c¡c t½nh ch§t H¼nh chú nhªt có t§t
h¼nh b¼nh hành vøa là cõa h¼nh b¼nh hành và c£ c¡c t½nh ch§t cõa
h¼nh thang c¥n n¶n h¼nh h¼nh thang c¥n. h¼nh b¼nh hành, cõa
chú nhªt có t½nh ch§t g¼ h¼nh thang c¥n.
 Trong h¼nh chú nhªt
 hai đường ch²o b¬ng
 nhau và c­t nhau t¤i
 trung điểm cõa méi
 đường.
Gi¡o vi¶n: Học sinh:
Y¶u c¦u học sinh nh­c V¼ h¼nh chú nhªt là h¼nh
l¤i c¡c t½nh ch§t cõa h¼nh b¼nh hành n¶n có: c¡c
b¼nh hành và h¼nh thang c¤nh đối b¬ng nhau
c¥n.
 Hai đường ch²o c­t nhau
 t¤i trung điểm cõa méi
 đường.
 10 Ho¤t động 3: Gi£i quy¸t v§n đề
 - Học sinh làm s£n ph©m ở nhà
 - B¡o c¡o k¸t qu£ và đánh gi¡ ( t¤i lớp )
 Ho¤t động cõa Gi¡o vi¶n Ho¤t động cõa Học sinh Nëi dung
 Hướng d¨n và y¶u c¦u L¶n k¸ ho¤ch thi¸t k¸
 học sinh thực hi»n vi»c ph¡c th£o s£n ph©m.
 ph¡c th£o mô h¼nh
 H¼nh 1: Mô h¼nh thực t¸
 H¼nh 2: Ph¡t th£o mô h¼nh
 Ý tưởng:
 Tø h¼nh con thuy·n buồm trong thực t¸ h¢y làm mët tờ b¡o tường với bài
vi¸t được thi¸t k¸ tr¶n nhúng c¡nh buồn h¼nh chú nhªt được uèn cong.
 Mët sè bài to¡n đặt ra:
 H¼nh chú nhªt là tù gi¡c ph£i thỏa m¢n nhúng điều ki»n g¼.
 Di»n t½ch méi h¼nh chú nhªt s³ thay đổi th¸ nào khi ta t«ng t«ng hoặc gi£m
chi·u dài và chi·u rëng.
 12 H¼nh 5: Thực hành vi¸t nëi dung tr¶n c¡nh buồm
H¼nh 6: Thực hành vi¸t nëi dung tr¶n c¡nh buồm
H¼nh 7: Thực hành vi¸t nëi dung tr¶n c¡nh buồm
 14 K¸t qu£ s£n ph©m sau khi hoàn thi»n
H¼nh 8: B¡o tường " Chào møng kỷ ni»m 10 n«m thành lªp trường"
 16 18