Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giáo dục cho học sinh THCS có hành vi lệch chuẩn khi nghiện mạng xã hội

 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUẬN 2
 TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ NGUYỄN THỊ ĐỊNH
 ----------
 SÁNG KIẾN
MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC CHO HỌC SINH THCS 
CÓ HÀNH VI LỆCH CHUẨN KHI NGHIỆN MẠNG XÃ HỘI
 GVTH: NGUYỄN THỊ KIM NHUNG
 Năm học: 2019 - 2020
 1 MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC CHO HỌC SINH CÓ HÀNH VI LỆCH 
CHUẨN KHI NGHIỆN MẠNG XÃ HỘI”
II. NỘI DUNG
1.Cơ sở lý luận
 Đảng và nhà nước ta luôn khẳng định giáo dục và đào tạo là quốc sách 
hàng đầu; đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho phát triển. Những năm qua ngành 
giáo dục – đào tạo tiếp tục đổi mới căn bản, toàn diện, gắn giáo dục – đào tạo 
với phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ 
phát triển kinh tế- xã hội  Trong đó tập trung nâng cao chất lượng giáo dục 
toàn diện, chú trọng giáo dục giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng sống, ý 
thức, trách nhiệm của công dân đối với xã hội, cộng đồng. Đặc biệt việc giáo 
dục đạo đức, kỹ năng sống, lối sống, kỹ năng ứng xử cho học sinh trong đó 
việc giáo dục học sinh có hành vi lệch chuẩn khi nghiện mạng xã hội là vô 
cùng quan trọng và cần thiết trong thời buổi cách mạng công nghệ 4.0 hiện 
nay.
Vậy thế nào là mạng xã hội?
 Mạng xã hội là dịch vụ nối kết các thành viên cùng sở thích trên 
Internet lại với nhau với nhiều mục đích khác nhau không phân biệt không 
gian và thời gian. Những người tham gia vào dịch vụ mạng xã hội còn được 
gọi là cư dân mạng.
Bạn hiểu thế nào về Facebook?
 Facebook là một mạng xã hội, cho phép mọi người kết nối với nhau. Sự 
kết nối không bị cản trở bởi khoảng cách địa lý. Facebook là 1 ứng dụng web, 
App được cài đặt trên máy tính, điện thoại hoặc tablet. Chỉ cần bạn có thiết bị 
điện tử như trên và có kết nối internet, bạn sẽ dùng được facebook.
 Như chúng ta đã biết, facebook là mạng xã hội ảo, được ra đời từ năm 
2004 từ Mĩ, hiện nay, giám đốc điều hành trang mạng xã hội này là Mark 
Zuckerberg – người sáng lập ra nó từ khi anh còn là sinh viên trường đại học 
Havard. Ta có thể tìm thấy gần như mọi lĩnh vực của đời sống trong facebook
 3 Chính vì nhiều lẽ đó mà facebook có sức hút mãnh liệt với mọi người, 
nhất là giới trẻ, khi mà nhu cầu giao tiếp, giao lưu, chia sẻ, khám phá, hiểu 
biết, trải nghiệmở họ vô cùng lớn.
Nghiện mạng xã hội là gi?
 Theo các nhà tâm lý học hội chứng nghiện mạng xã hội là tình trạng 
thèm muốn ảo giác khi tham gia mạng xã hội. Hội chứng này được coi là một 
căn bệnh mới mang tên FAD (facebook addiction disorder) – chứng nghiện 
facebook, thường xảy ra với những người trẻ tuổi, dưới tuổi 25. Nó là một 
dạng nghiện hành vi, trong đó người sử dụng dành quá nhiều thời gian cho 
việc tham gia vào mạng xã hội.
Biểu hiện của “nghiện mạng xã hội”
 Những người rơi vào tình trạng này thường cảm thấy bứt rứt, khó chịu 
khi một ngày không được vào mạng xã hội, rơi vào trạng thái buồn vu vơ, cứ 
ra vào mạng để chờ một thông báo hay hồi đáp hay lượt người “like và 
comemt status” của mình.Tham gia mạng xã hội mọi lúc mọi nơi: học bài, 
uống cà phê, trên xe bus, quán ăn, đường phố , đều vào mạng để chia sẻ.
Thời lượng vào facebook theo tổ chức y tế thế giới:
- Ngồi trên mạng facebook từ 35 giờ đến 38 giờ/tuần, trung bình vào 
Facebook 4 giờ /ngày/ người
- Đã có ý định từ bỏ facebook nhưng vẫn quay lại 
 5 trang này, độ tuổi sử dụng mạng xã hội facebook chủ yếu từ 13 đến 24 tuổi 
chiếm 71% người sử dụng. Như vậy cho thấy người sử dụng mạng xã hội 
facebook nhiều nhất, thường xuyên nhất bị ảnh hưởng nhất là giới trẻ trong đó 
chủ yếu là lứa tuổi học sinh, sinh viên, tầng lớp trí thức.
*Tại Việt Nam:
 Theo thống kê tại Việt Nam, số người dùng facebook dự kiến sẽ đạt 
45,3 triệu vào năm 2019. Bên cạnh youtube thì facebook là nền tảng truyền 
thông xã hội hàng đầu tại Việt Nam. Facebook được sử dụng mọi lúc, mọi 
nơi, tạo ra sức cuốn hút ghê gớm và tốc độ lan truyền mạnh mẽ, đặt biệt là 
trong giới trẻ trong đó có lứa tuổi học sinh THCS.
 Nguyên nhân vì sao lại như vậy? 
 Do sự chuyển biến về tâm lý ở độ tuổi dậy thì từ 12 - 17 tuổi, là giai 
đoạn hình thành nhân cách con người và cũng là thời kỳ tâm lý không ổn. Sự 
phát triển thiếu toàn diện về nhân cách, thiếu kỹ năng ứng xử, kĩ năng sống, 
sự sai lệch trong quan điểm sống dẫn đến thái độ tiêu cực trong nhận thức và 
hành động của trẻ.
 Đặc biệt là các em chưa định hình được lý tưởng sống đúng đắn, 
Giới trẻ có nhu cầu được chia sẻ, tâm sự, giao lưu, kết bạn ngày càng nhiều. 
Một bộ phận thì muốn hướng đến một thế giới “ảo”, đăng status (tâm sự) lãng 
mạn, câu like (thích).
 Mong muốn được nổi tiếng, gây sự chú ý đến người khác, nhu cầu 
khẳng định bản thân và cảm thấy chán vì suốt ngày tham gia những hoạt động 
ở trường là những nhân tố ảnh hưởng nhiều nhất đến hành vi nghiện 
facebook.
Theo số liệu khảo sát trong 424 trẻ vị thành niên, là những học sinh từ 15 - 18 
tuổi được nghiên cứu thì có đến 414 trẻ đang sử dụng Facebook, chiếm tỷ lệ 
97,6%. Có đến 31,4% sử dụng facebook từ khi là học sinh THCS và 25,8% sử 
dụng facebook khi là học sinh THPT. Bên cạnh đó, có 25,1% sử dụng 
 7 Có một thực tế đang tồn tại ở các em học sinh: các em giao tiếp với 
nhau qua facebook, ngồi cạnh nhau mà không ai nói chuyện với ai, sự chú ý 
dành cho điện thoại và mạng xã hội, nghĩa là chỉ tập trung vào giao tiếp trên 
thế giới ảo, ít có thời giam giao tiếp, chia sẻ trực tiếp. 
 Việc dành quá nhiều thời gian cho mạng xã hội khiến các em trở nên 
khó khăn hơn trong giao tiếp với người khác- yếu tố quan trọng trong sự phát 
triển nhân cách ở lứa tuổi này. Các em học sinh cũng dễ nảy sinh một số hành 
vi bạo lực, vi phạm chuẩn mực về mặt đạo đức, vi phạm pháp luật. Ngồi trên 
mạng xã hội hàng giờ liền sẽ tiêu tốn khá nhiều năng lượng của con người, dễ 
rơi vào trạng thái trầm cảm, lo âu, tự kỷ hoặc một số bênh cơ thể như cong 
vẹo cột sống, cận thị, gây ức chế hệ thần kinh, ảnh hưởng đến cảm xúc và 
kiểm soát hành vi.
 Nghiện mạng xã hội làm cho các em xa rời cuộc sống của mình, rất 
nhiều học sinh yêu thích và đam mê cuộc sống ảo, tin vào những điều không 
có thực trong thế giới ấy. Có nhiều nữ sinh, vì kết bạn và nói chuyện qua 
mạng facebook mà trở thành nạn nhân của kẻ xấu như bị lạm dụng Đó là 
chưa kể hàng loạt sự lệch chuẩn hành vi khi sử sụng facebook đã diễn ra. Cụ 
thể như học sinh lên facebook chửi mắng thầy cô, kết bè kết phái và gây sức 
ép đối với bạn bè cùng lớp, cùng trường. Sử dụng facebook để đăng tải những 
hình ảnh quái dị, những biểu hiện của lối sống lệch lạc, hiện tượng “nói là 
làm” thách đố nhau trên facebook diễn ra.
 Tại một trường THCS ở TP.HCM, giám thị mới về trường quá nguyên 
tắc và chưa khéo trong giao tiếp với học trò nên một nhóm học sinh đã lập 
riêng Hội những người anti (chống đối) giám thị C nhận được hàng trăm 
người likes (yêu thích). Hằng ngày, em nào có bất cứ vấn đề gì liên quan đến 
cô giám thị đều lên trang này để “cập nhật”, mời gọi mọi người cùng vào bình 
phẩm với những lời lẽ không.Thậm chí học trò còn đặt những biệt danh tục 
tĩu để gọi cô giáo này.Là một giáo viên tỉnh mới về nhận nhiệm sở, tuổi nghề 
còn trẻ, cô giáo đã “sốc” một thời gian dài. Trang này chỉ ngưng hoạt động 
 9 Trước những ảnh hưởng tiêu cực mà hành vi nghiện facebook ảnh 
hưởng xã hội, nhà trường và gia đình hết sức lo lắng bởi những hậu quả mà 
nó gây ra. Trong thời gian qua, trên các phương tiện thông tin đại chúng đã 
bắt đầu đăng tải khá nhiều vấn đề liên quan đến mặt tích cực và tiêu cực của 
học sinh khi sử dụng facebook cũng như ý kiến từ phía lãnh đạo nhà trường 
và phụ huynh về việc khắc phục tình trạng nghiện facebook ở các em.
3. Giải pháp 
 Để khắc phục tình nghiện mạng xã hội ở học sinh, rất cần tìm hiểu 
nguyên nhân, nguồn gốc của hành vi trên cơ sở đó xây dựng chương trình can 
thiệp phù hợp, nâng cao nhận thức của học sinh về hậu quả của chương trình 
này; hạn chế thời gian, cơ hội kết nối mạng xã hội; giúp học sinh hòa nhập 
với các mối quan hệ xã hội trực tiếp và lành mạnh; định hướng cho học sinh 
tiếp cận môi trường giải trí lành mạnh 
 Từ thực tế trên, mỗi nhà trường cần có những biện pháp để giáo dục 
hành vi lệch chuẩn cho học sinh khi sử dụng mạng xã hội.
 Trước hết, cần tuyên truyền, quán triệt và phổ biến đến học sinh về lợi 
ích và tác hại, tính hai mặt của việc sử dụng mạng xã hội để mỗi em có những 
định hướng đúng đắn khi sử dụng mạng.
 Giáo viên dạy môn Giáo Dục Công Dân thường xuyên cập nhật thông 
tin thường xuyên trên facebook, trên các trang báo điện tử để phân tích những 
thông tin nào không chính thống hoặc những thông tin xuyên tạc, bịa đặt để 
các em học sinh tiếp nhận các thông tin một cách đúng đắn và có chọn lọc.
 Trong thời gian vừa qua cũng xảy ra hiện tượng một số em học sinh 
của trường lên facebook nói xấu thầy cô của mình hoặc dùng những lời lẽ vô 
văn hóa khi bình luận với nhau, tuy nhiên những đối với những trường hợp 
này nhà trường đặc biệt có quan tâm giáo dục nhưng một số giáo viên c còn lơ 
là chưa quan tâm đúng mức đến những hành vi này nên theo tôi nhà trường 
cũng như giáo viên chủ nhiệm, các giáo viên bộ môn cần phải chủ động tuyên 
truyền, phổ biến đến học sinh nhiều hơn nữa.
 11 giữa “3 nhà”: nhà trường, phụ huynh học sinh và toàn xã hội để mỗi cùng 
chung tay giúp học sinh đẩy lùi những hành vi tiêu cực, lệch chuẩn và những 
sự việc đáng tiếc xảy ra.
III. KẾT LUẬN
 Tóm lại mạng xã hội facebook có rất nhiều lợi ích tốt, tuy nhiên nghiện 
facebook lại là hiện tượng xấu gây ra nhiều tác hại đối với lứa tuổi học sinh 
cũng như mỗi cá nhân trong xã hội. Trong thực tế cuộc sống hôm nay, vấn đề 
nghiện facebook vẫn còn hiện tượng nhức nhối đáng báo động. Đừng để mọi 
thứ trở nên quá muộn, hãy hành động ngay hôm nay vì tương lai ngày mai. 
Mỗi gia đình cần phải quan tâm hơn nữa đến con em của mình, tạo điều kiện 
cho con học tập nhưng cũng cần quan tâm sát sao hơn, trò chuyện, giáo dục 
con mình nhiều hơn nữa. Bản thân những người nghiện facebook cần phải 
thật tỉnh táo và sáng suốt, tự thức tỉnh và làm chủ chính mình.
 Còn với chúng ta thì sao? Chúng ta là các nhà giáo dục cần phải nỗ lực 
tuyên truyền, phổ biến về tác hại của việc sử dụng facebook quá nhiều cho 
mọi người, đặc biệt là các bạn học sinh, cùng nhau tạo ra nhiều hoạt động hấp 
dẫn giúp người nghiện facebook quay về với thế giới thực. Sẽ không phải là 
ngày một ngày hai, sẽ tiêu tốn nhiều thời gian và công sức, nhưng hãy tin 
rằng, với sự cố gắng, nỗ lực không ngừng, một ngày nào đó không xa, 
facebook sẽ trở về đúng nghĩa của nó, là một công cụ giải trí giao lưu, trao đổi 
về các vấn đề trong cuộc sống chứ không phải là một ông chủ khó tính điều 
khiển cuộc sống, suy nghĩ của con người. Bởi lẽ, thực chất Facebook không 
xấu, chỉ là do ta không biết cách sắp xếp, sử dụng hợp lí mà thôi. Nếu biết 
cách sử dụng hợp lí, facebook chắc chắn sẽ là một trang mạng xã hội thực sự 
hữu ích với tất cả mọi người.
 Hãy cùng chung tay loại bỏ hiện tượng xấu này ra khỏi xã hội! Hãy trở 
thành một con người thông minh, biết tiếp nhận những tinh hoa công nghệ 
của thời đại phục vụ cuộc sống của chính mình, đừng để chúng có cơ hội bộc 
 13