Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp ở bậc Trung học cơ sở

 Sáng kiến kinh nghiệm
 NỘI DUNG
*Đánh giá của hội đồng chấm cấp trường:
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
*Đánh giá của hội đồng chấm cấp qu￿n:
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Người thực hiện: Huỳnh Thảo Uyên Trang 1 Sáng kiến kinh nghiệm
 ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN
 MỘT SỐ KINH NGHIỆM TRONG CƠNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP
 Ở BẬC TRUNG HỌC CƠ SỞ
 I. ĐẶT VẤN ĐỀ
 1.1 Lý do chọn sáng kiến:
 Ở trường Trung học cơ sở, Hiệu trưởng là “cánh chim đầu đàn” của tập thể giáo viên 
trường. Cịn giáo viên chủ nhiệm là “linh hồn” của lớp học, là người quyết định mọi sự phát 
triển và tiến bộ của lớp. Giáo viên chủ nhiệm lớp là người chịu trách nhiệm thực hiện mọi quyết 
định quản lý của hiệu trưởng đối với lớp và các thành viên trong lớp.
 Giáo viên chủ nhiệm là người vạch kế hoạch, tổ chức cho lớp mình thực hiện các chủ đề 
theo kế hoạch và theo dõi, đánh giá việc thực hiện của các học sinh. Giáo viên chủ nhiệm lớp 
phải biết phối hợp với các giáo viên bộ mơn, quản lý học sinh trong lớp về các mặt học tập, 
chuyên cần. 
 Giáo viên chủ nhiệm lớp cũng là người phối hợp với các tổ chức, đồn thể trong trường 
trong đĩ quan hệ nhiều ở cấp trung học cơ sở là Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh; Chi 
đồn giáo viên; Ban đại diện Cha mẹ học sinh, để làm tốt cơng tác dạy - học - giáo dục học sinh 
trong lớp mình phụ trách. 
 Thế nhưng, trong thực tế vẫn cĩ những quan niệm sai lầm trong nhận thức về nhiệm vụ 
giáo viên chủ nhiệm lớp chưa tương xứng với các văn bản luật cũng như các văn bản quản lí 
giáo dục quy định và thậm chí cĩ cả những phương pháp giáo dục lỗi thời. Ở một số nơi, vẫn 
cịn tồn tại chuyện học sinh đánh thầy cơ giáo chủ nhiệm của mình; giáo viên chủ nhiệm lớp 
nĩng nảy, thơ bạo đã mắc phải những sai lầm nghiêm trọng như đuổi hàng chục học sinh ra khỏi 
giờ học, quỳ gối, bắt học trị ngậm bút hàng giờ, dùng lời lẽ nặng nề trách phạt học sinh, dùng 
nhục hình để xử phạt những lỗi lầm mà các em mắc phải. Ngược lại cĩ những giáo viên chủ 
nhiệm lớp quá dễ dãi, buơng lỏng quản lý, thiếu trách nhiệm với lớp, với chức năng đã được 
giao, để cho học sinh tự do hư đốn,... Từ những thực trạng trên, tơi xin phép chia sẽ một số kinh 
nghiệm mà bản thân tơi đã tích lũy được trong mười mấy năm làm cơng tác chủ nhiệm lớp của 
mình qua sáng kiến “Một số kinh nghiệm trong cơng tác chủ nhiệm lớp ở bậc Trung học cơ sở”
 I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài:
 Nhằm nâng cao hiệu quả của cơng tác giáo dục học sinh trong trường học.
 Qua quá trình lâu dài, nhiều năm làm cơng tác chủ nhiệm, bản thân luơn đặt ra mục tiêu 
là: Làm thế nào để hồn thành xuất sắc cơng tác chủ nhiệm mà nhà trường giao phĩ?
 Do đĩ, với vai trị là một giáo viên cĩ nhiều năm làm cơng tác chủ nhiệm ở trường trung 
học cơ sở, tơi đã, đang và sẽ luơn vận dụng những ý kiến mà bản thân đã đúc kết được trong 
nhiều năm học qua.
 Mục đích của đề tài là giúp chúng ta cĩ được những kinh nghiệm để hồn thành tốt cơng 
tác chủ nhiệm lớp, đưa lớp chủ nhiệm đạt được những thành tích nhất định.
 I.3. Đối tượng nghiên cứu:
 Nghiên cứu mọi hoạt động liên quan đến cơng tác chủ nhiệm lớp.
 Nghiên cứu tâm lí đối tượng học sinh để tìm ra biện pháp tốt nhất giáo dục học sinh trong 
cơng tác chủ nhiệm lớp. 
 I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu:
 Đề tài được nghiên cứu và áp dụng tại lớp 6A2 tơi chủ nhiệm vào năm học 2019 – 2020 
tại trường Trung học cơ sở An Phú
 I.5. Phương pháp nghiên cứu:
 Trong phạm vi đề tài này tơi đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau:
Người thực hiện: Huỳnh Thảo Uyên Trang 3 Sáng kiến kinh nghiệm
 2.Cơ sở thực tiễn:
 Trong xã hội hiện nay, nền kinh tế thị trường làm cho đời sống, ý thức của người dân 
được cải thiện hơn, ai ai cũng từ chỗ “cơm no, áo ấm” dần dần tiến tới “ăn ngon mặc đẹp”, chăm 
lo cho tương lai con cái nhiều hơn. Điều đĩ đã tác động ít nhiều đến sự nhận thức, hiểu biết của 
học sinh. 
 Cho nên ta dễ dàng nhận thấy rằng, học sinh ngày nay thơng minh, nhanh nhẹn, sáng tạo 
và hiểu biết hơn. Tuy nhiên, ta khơng thể khơng bàn tới mặt trái của nền kinh tế thị trường. 
Những cái xấu đã và đang len lỏi vào thế hệ trẻ chúng ta. Nĩ làm lu mờ lý trí, bơi đen nhân 
cách, khiến những người làm cơng tác giáo dục, các bậc phụ huynh phải băn khoăn, lo lắng. 
 Qua thực tế, ta nhận thấy đạo đức học sinh đang trên đà đi xuống, đạo hiếu, truyền thống 
“Tơn sư trọng đạo” dường như bị xem nhẹ. Đau lịng hơn nữa là cĩ những học sinh xem thường, 
vơ lễ, thậm chí chống đối lại thầy cơ đang dạy mình. Mà đằng sau đĩ là sự sự bao che, dung 
túng của gia đình.
 Thực trạng này luơn là rào cản, gây khĩ khăn cho những người làm cơng tác chủ nhiệm 
lớp. Bởi vì người giáo viên chủ nhiệm đâu chỉ là quản lý các em mà cịn phải dạy dỗ, phải chịu 
trách nhiệm về mặt học tập, đạo đức của các em. Do đĩ, giáo viên chủ nhiệm lớp là một cơng 
việc khĩ khăn nhưng vơ cùng nghiêm túc.
 2.1 Thực trạng:
 2.1.1 Thuận lợi
 Giáo viên chủ nhiệm nhận được sự chỉ đạo, quan tâm sâu sát của Ban Giám Hiệu nhà 
trường, cùng sự giúp đỡ của tất cả các ban ngành đồn thể trong hội đồng sư phạm nhà trường, 
các giáo viên bộ mơn phụ trách trực tiếp giảng dạy lớp.
 Giáo viên chủ nhiệm năng nổ, nhiệt tình, thích học hỏi, tìm tịi sáng tạo. Bản thân tơi là 
giáo viên giảng dạy mơn Giáo dục cơng dân kiêm nhiệm thêm cơng tác tư vấn, số tiết ít nên cĩ 
nhiều thời gian cho cơng tác chủ nhiệm lớp.
 Đội ngũ các thầy cơ giáo bộ mơn nhiệt tình, yêu nghề và trách nhiệm cao, chuyên mơn 
vững vàng.
 Hầu hết các phụ huynh học sinh đều rất quan tâm đến việc học của các em.
 Đội ngũ cán sự lớp tập trung những thành viên tích cực, học giỏi, ham hoạt động.
 Các em cĩ ý thức kỷ luật khá tốt, biết vâng lời thầy cơ, cĩ tinh thần tự quản và đồn kết 
rất tốt.
 2.1.2 Khĩ khăn 
 Đầu năm học 2019 - 2020 tơi được Hiệu trưởng nhà trường phân cơng chủ nhiệm lớp 
6A2. Đây là lớp đầu cấp, các em vừa bước chân qua một mơi trường học tập mới, cĩ nhiều bỡ 
ngỡ, lạ lẫm. Các em vẫn cịn quen cách học ở cấp tiểu học, nên chưa cĩ ý thức nhiều trong việc 
chuẩn bị bài, học bài, làm bài ở nhà. Một số em quen cách viết bài ở cấp tiểu học nên thao tác 
viết bài vẫn cịn chậm.
 Một số em cĩ hồn cảnh gia đình đặc biệt: sống với ơng bà, cha mẹ ly hơn, gia đình khĩ 
khăn về kinh tế (hộ nghèo, diện giải tỏa)...
 3. Biện pháp thực hiện:
 3.1 Vai trị của giáo viên chủ nhiệm lớp:
 Giáo viên chủ nhiệm lớp thực hiện nhiệm vụ quản lí lớp học và là nhân vật chủ chốt, là 
linh hồn của lớp, người tập hợp, dìu dắt giáo dục học sinh phấn đấu trở thành con ngoan, trị 
giỏi, bạn tốt, cơng dân tốt và xây dựng một tập thể học sinh vững mạnh. Giáo viên chủ nhiệm 
lớp cĩ vai trị sau đây:
 +Thay mặt hiệu trưởng quản lí một lớp học
 Giáo viên chủ nhiệm lớp do hiệu trưởng phân cơng và thay mặt hiệu trưởng để quản lí và 
tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh ở một lớp học. Vai trị quản lí của giáo viên chủ nhiệm 
Người thực hiện: Huỳnh Thảo Uyên Trang 5 Sáng kiến kinh nghiệm
 - Về phía giáo viên:
 + Trước hết phải cĩ cái “Tâm”. Xuất phát từ chữ tâm ấy sẽ dễ dàng tiếp cận được các em 
học sinh, sự bao dung và sự chịu khĩ sẽ giúp cho giáo viên dễ dàng thuyết phục giáo dục được 
các học sinh cá biệt. Cũng từ chữ tâm ấy, sẽ đẩy trách nhiệm, nghĩa vụ của giáo viên chủ nhiệm 
lên tầm cao hơn, từ đĩ trăn trở, suy nghĩ đưa ra biện pháp giáo dục phù hợp với từng đối tượng.
 + Giáo viên phải tơn trọng học sinh dạng cá biệt này, dù các hành vi của chúng cĩ thể gây 
xúc phạm đến danh dự của mình. Đồng thời phải cĩ lịng tin với các em, tin tưởng các em để 
giao một số cơng việc phù hợp của lớp cho các em phụ trách.
 + Tuyệt đối giáo viên khơng được xúc phạm danh dự đến các em học sinh trước tập thể 
lớp.
 + Giáo viên phải chịu khĩ lắng nghe tâm sự của các em, thường xuyên quan tâm và hỏi 
thăm, chăm sĩc các em trong các điều kiện cĩ thể. Từ đĩ mới tìm hiểu được nguyên nhân chính 
dẫn đến sự cá biệt của các em mà tìm giải pháp cho phù hợp. An ủi và động viên kịp thời các em 
khi phát hiện những bi kịch, chuyện buồn mà gia đình cũng như xã hội mang lại.
 + Giáo viên phải giữ được chữ tín đối với học sinh cả chuyên mơn lẫn nhân cách sống. 
Đã hứa làm việc gì thì phải làm đến nơi đến chốn.
 + Với những vấn đề trên, nếu giáo viên áp dụng được sẽ rất dễ dàng tiếp cận và tìm hiểu 
mọi vấn đề phát sinh khi cần thiết. 
 + Thực tế trong những năm qua, với những vấn đề ấy, bản thân tơi đã được các em học 
sinh cá biệt phải tơn trọng. Ban đầu các học sinh cá biệt sống rất tách rời tập thể, thấy cơ giáo thì 
ghét cay, ghét đắng, xong dần dần, tơi đã giúp cho các em hiểu được vấn đề và hiện nay đa số 
các em sống rất gần gũi với lớp. Đặc biệt bất kỳ chuyện gì xảy ra, dù lớn hay nhỏ các em này 
cũng đều tâm sự và chia sẻ với tơi từ niềm vui đến nỗi buồn. Chính điều đĩ dần dần, tơi đã giúp 
các em tránh được tự ti và mặc cảm ban đầu.
 +Đối với tập thể lớp: người giáo viên cần hiểu rõ tâm tư, nguyện vọng, ước mơ của các 
em là gì? Từ đĩ khơi gợi cho các em hiểu nên làm những gì, động viên các em cố gắng nhiều 
hơn để đạt điều mình mong muốn.
 - Về phía học sinh cần:
 Người giáo viên chủ nhiệm cần thực hiện một số cơng việc như sau:
 *Tìm hiểu, nắm bắt đối tượng học sinh
 Ngay sau khi nhận lớp chủ nhiệm, giáo viên cần tiến hành tìm hiểu, nắm bắt thơng tin về 
đối tượng học sinh lớp chủ nhiệm qua các kênh thơng tin khác nhau:
 +Điều tra qua học bạ năm học trước của học sinh, qua giáo viên chủ nhiệm cũ; lập phiếu 
điều tra các thơng tin cá nhân; tiến hành phân loại học sinhSự phân loại và các thơng tin trên 
là căn cứ để lựa chọn học sinh cĩ năng lực, nhiệt tình vào Ban cán sự lớp, BCH chi đồn; đồng 
thời cũng là cơ sở để đưa ra những biện pháp phù hợp trong việc giáo dục học sinh lớp chủ 
nhiệm.
 + Giáo viên chủ nhiệm phải nắm được đặc điểm, hồn cảnh cụ thể của từng gia đình học 
sinh cá biệt. Để từ đĩ cảm thơng, tránh sự xúc phạm vơ tình đến các em và đồng thời tạo nhiều 
điều kiện hơn để các em phát huy học tập và rèn luyện
 + Giáo viên phải tìm hiểu, khai thác những điểm tốt và điểm yếu cơ bản nhất của học 
sinh để tác động làm thay đổi tính cách của học sinh cá biệt
 + Giáo viên phải hiểu những suy nghĩ và những điều học sinh muốn. Cĩ như vậy mới 
giúp các em tháo gỡ được những điểm yếu của mình để đạt được điều mình mong muốn chính 
đáng.
Người thực hiện: Huỳnh Thảo Uyên Trang 7