Sáng kiến kinh nghiệm Tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo nhằm nâng cao hiệu quả dạy học môn Công nghệ 6

 MỤC LỤC
Nội dung Trang
I. Đặt vấn đề : ....................................................................... 2 
II. Giải quyết vấn đề:
1. Cơ sở lý luận: .................................................................... 3 
2. Cơ sở thực tiễn: ................................................................. 4 
3. Phạm vi áp dụng sáng kiến: ................................................ 5 
4. Thực trạng của sáng kiến
4.1. Về phía giáo viên:............................................................. 6
4.2. Về phía học sinh: ............................................................ 7 
5. Các giải pháp 
5.1. Xây dựng kế hoạch:......................................................... 8 
5.2. Hướng dẫn học sinh tìm hiểu về hoạt động trải nghiệm sáng tạo:
 ...................................................................................... 9
5.3. Kiêm tra, đánh giá các hoạt động trải nghiệm sáng tạo:....... 10 
6.Các bước thực hiện trải nghiệm sáng tạo: ............................... 10 
 7. Sơ đồ tổ chức hoạt động trải nghiệm: ...................................11 
8. Các giai đoạn tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo: ...........12 
9. Một số ví dụ minh họa áp dụng hoạt động trải nghiệm sáng tạo 
trong dạy học môn công nghệ 6: ...............................................15 
10. Giáo án có sử dụng phương pháp trải nghiệm sáng tạo:.........18 
11. Kết quả đạt được : .............................................................27 
12. Một số hình ảnh minh họa : ................................................28 
III. Phần kết luận: ..................................................................33
 1 trường THCS Nguyễn Thị Định trăn trở làm sao nâng cao chất 
lượng môn học phục vụ cho cuộc sống tương lai của học sinh tôi đã 
mạnh dạn áp dụng phương pháp dạy học trải nghiệm sáng tạo trong 
việc dạy môn công nghệ để tăng hiệu quả học tập, nhằm rèn luyện 
kĩ năng, thái độ đúng đắn, khoa học trong lao động, làm việc theo 
quy trình lao động, phát huy tối đa khả năng của học sinh. 
 Với sáng kiến “ Tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo 
nhằm nâng cao hiệu quả dạy học môn công nghệ 6” với mong 
muốn nghiên cứu sâu hơn về tính ưu việt, khả năng vận dụng 
phương pháp dạy học nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy học.
II. Giải quyết vấn đề
1. Cơ sở lý luận
 Công nghệ 6 là bộ môn ứng dụng rất nhiều trong cuộc sống 
hàng ngày nhất là trong quá trình phát triển kinh tế gia đình, là tiền 
đề phát triển xã hội. Sự phát triển của bộ môn Công nghệ nói chung 
như cắt may, nấu ăn, trang trí.... Do có liên quan trực tiếp đến cuộc 
sống nên các lĩnh vực này rất gần gũi với con người, phục vụ nhu 
cầu cơ bản hàng ngày cho con người. Không như các bộ môn khác, 
tài liệu tham khảo của bộ môn công nghệ phải nói rất phong phú và 
đa dạng. Ngoài sách báo, internet. Học sinh có nhiều học hỏi trực 
tiếp từ ông bà, bố mẹ, anh chị trong gia đình thông qua các công 
việc hàng ngày như chuẩn bị bữa ăn, lựa chọn thực phẩm, lựa chọn 
trang phục, đi chợ, đi siêu thị Tuy nhiên, do độ tuổi học sinh 
khối 6 còn nhỏ nên vai trò hướng dẫn của giáo viên rất cần thiết để 
giúp các em có định hướng đúng đắn khi học tập, cũng như định 
hướng cho tương lai sau này. Vì vậy hoạt động trải nghiệm sáng tạo 
được xem là một trong những điểm nhấn của đổi mới căn bản, toàn 
diện giáo dục hiện nay. Đặc trưng cơ bản của hoạt động trải nghiệm 
sáng tạo là đòi hỏi học sinh vừa tham gia vừa lập kế hoạch và tổ 
 3 dạy học, trang thiết bị hiện đại phục vụ cho dạy học. Hơn nữa môn 
công nghệ là môn học mang nhiều tính thực tiễn do vậy phương 
pháp dạy học cũng phải gắn liền với thực tiễn để hình thành cho 
học sinh những kĩ năng cần thiết cho học sinh và tập cho học sinh 
vận dụng các kiến thức kĩ năng đã được học vào thực tế, vào cuộc 
sống hàng ngày, qua đó gây thêm sự hứng thú và say mê của học 
sinh đối môn học. Góp phần chuẩn bị cho học sinh phân luồng để 
một bộ phận sẽ vào học các lĩnh vực giáo dục phổ thông, giáo dục 
nghề nghiệp, số còn lại đi vào cuộc sống lao động. 
 Nhưng trong quá trình giảng dạy tôi nhận thấy nhiều phụ 
huynh, học sinh cho rằng, công nghệ là một môn học phụ không cần 
phải đổi mới nhiều. Bởi vậy để thay đổi được suy nghĩ đó thì có lẽ 
giáo viên bộ môn phải có những phương pháp giảng dạy linh hoạt 
hơn thì mới đem lại hiệu quả cao và gây nhiều hứng thú cho học 
sinh. Lúc đó không còn ranh giới giữa môn chính và môn phụ theo 
quan niệm của người học. Nên tôi chọn sáng kiến“Tổ chức hoạt 
động trải nghiệm nhằm nâng cao hiệu quả dạy học môn công nghệ 
6”. Với phương pháp dạy học này người học hứng thú tham gia vào 
các hoạt động học tập do giáo viên tổ chức và hướng dẫn và thông 
qua đó học sinh tự khám phá, tự lĩnh hội kiến thức. 
 3. Phạm vi áp dụng sáng kiến 
 Sáng kiến : “Tổ chức hoạt động trải nghiệm nhằm nâng cao 
hiệu quả dạy học môn công nghệ 6” đã được áp dụng vào thực tế 
tại trường tôi đang trực tiếp giảng dạy đã gây được hứng thú học 
tập của học sinh đối với môn học, giảm học sinh yếu kém và tăng 
số lượng học sinh khá, giỏi lên cao. Với hiệu quả đạt được khi áp 
dụng các giải pháp, tôi mong muốn sáng kiến của mình sẽ được áp 
dụng rộng rãi trong các trường học nhằm nâng cao chất lượng giáo 
 5 Trải nghiệm sáng tạo là phương pháp dạy học mới nên giáo 
viên chưa có nhiều kinh nghiệm trong quá trình lên kế hoạch giảng 
dạy cũng như quản lý học sinh khi tham gia trải nghiệm. 
 Khi phân công nhóm thực hiện giáo viên nên chia thành các 
nhóm nhỏ để các học sinh đều thực hiện được.
 Một tiết học bình thường có 45 phút nên khi thực hiện tiết trải 
nghiệm thường không đủ thời gian để học sinh hoàn thiện sản phẩm 
và giáo viên nhận xét rút kinh nghiệm
 Có một số hoạt động trải nghiệm không thực hiện tại trường mà 
phải thực hiện tại cơ sở khác thì giáo viên gặp khó khăn về kinh phí 
và phương tiện đưa đón học sinh.
4.2 Về phía học sinh:
 Nhiều em không hứng thú với những hoạt động thực tiễn, vì 
chúng ảnh hưởng đến thời gian học tập của các em mà không đem 
lại điểm số.
 Học sinh còn rất xa lạ và hầu như không có kĩ năng hoạt động 
nhóm, làm việc tập thể, báo cáo, thuyết trình, cũng như các hoạt 
động lập kế hoạch, giải quyết vấn đề, đánh giá. Thực tế phương 
pháp này chỉ áp dụng tốt khi học sinh đã có những kĩ năng cơ bản, 
có tinh thần trách nhiệm, tinh thần tập thể cũng như tính tự lực, 
tinh thần tự học.
 Học sinh phải học nhiều môn, kiểm tra thường xuyên và định 
kì, áp lực học tập rất lớn khiến các em khó sắp xếp được thời gian 
thảo luận nhóm, thời gian tự học, tự tìm hiểu trở nên rất hạn chế.
 Học sinh phải chủ động và tích cực trong việc đón nhận tình 
huống học tập mới, chủ động trong việc huy động kiến thức, kỹ 
năng đã có vào khám phá, giải quyết các tình huống học tập mới 
đồng thời học sinh phải chủ động bộc lộ những quan điểm và những 
 7 mắc, bất cập để có biện pháp hỗ trợ tháo gỡ đồng thời có phương án 
điều chỉnh kế hoạch cho năm tiếp theo.
 Bước 3: Đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch:
 Qua đây giúp nhìn nhận kết quả đạt được theo kế hoạch đã đề 
ra:
 Với biện pháp nâng cao nhận thức, năng lực tổ chức, ý thức 
trách nhiệm cho đội ngũ giáo viên về hoạt động trải nghiệm sáng 
tạo trong trường. Đồng thời trang bị cho giáo viên kĩ năng tổ chức 
hoạt động trải nghiệm sáng tạo như: Lập kế hoạch thiết kế hoạt 
động, nội dung, phương pháp, phương tiện hoạt động. Hình thức tổ 
chức có thể thực hiện thông qua các buổi sinh hoạt tập thể: các hội 
thi, các buổi học thực hành, cắm trại
5.2. Hướng dẫn học sinh tìm hiểu về hoạt động trải nghiệm sáng 
tạo.
 Hướng dẫn các em xây dựng ý tưởng chuẩn bị cho các hoạt 
động, học sinh định hình được công việc cần làm, nơi tổ chức, 
người thực hiện. Cần trang bị những trang thiết bị nào?.
 Giáo viên dẫn dắt học sinh, phát huy vai trò của cán bộ lớp, 
làm sao các em vừa là người thu thập, xử lý thông tin, phân tích 
tình hình và tổ chức lớp để bàn bạc đi đến thống nhất nội dung 
công việc cần làm.
 Tuy nhiên, giáo viên không nên để học sinh quá tự do, ngoài 
khuôn khổ mà cần thường xuyên theo dõi, hướng dẫn để đảm bảo an 
toàn về mọi mặt: sức khỏe, tác phong, lời nói, trang phục, đồ dùng, 
dụng cụ để phục vụ tốt cho hoạt động.
 Trong quá trình thực hiện hoạt động, giáo viên cần quan tâm 
đến tình huống nảy sinh và sự sáng tạo trong cách giải quyết của 
học sinh để phát huy phẩm chất năng lực
 9 Giáo viên
 Đề xuất nhiệm 
 vụ
 Không có người hướng Có người hướng dẫn
 Học sinh
 dẫn
 Trải nghiệm 
 thực tiễn
 Cá Theo Theo Giáo Phụ Quản lý 
nhân nhóm lớp viên huynh cơ sở
 Sáng tạo Chiếm lĩnh kiến thức
 Theo nhóm Học sinh Theo cá nhân
 Làm báo cáo 
 kết quả
 Sản Hoạt động Quá trình Kiến Cảm Kinh
phẩm nhóm học thức xúc nghiệm
 Cá nhân đối diện với tập thể Khẳng định giá trị bản thân
 Ngoài nhà trường Học sinh Trong nhà trường
 Thảo luận báo 
 cáo trải nghiệm
Cộng Nhà máy Môi Theo Toàn Môn
 học
đồng bảo tàng trường, lớp trường
Sống xã hội
 11 Giai đoạn 3: Hs báo cáo kết quả hoạt động nhiệm vụ được giao 
 sau khi quá trình trải nghiệm kết thúc.
 Giai đoạn 4: HS báo cáo kết quả và nhiệm vụ đã thực hiện. Có 
 thể báo cáo trước lớp  Giai đoạn này để ôn kiến thức, kết quả học 
 tập và rút kinh nghiệm cho từng cá nhân HS tham gia hoạt động trải 
 nghiệm sáng tạo.
 Giai đoạn 5: Tổng kết quá trình hoạt động, học tập, thực hiện 
 nhiệm vụ học tập của học sinh. Giai đoạn này GV cần kiểm tra kiến 
 thức theo mục tiêu đã đặt ra. Đánh giá năng lực và kĩ năng của học 
 sinh, cùng HS tự đánh giá kiến thức, kĩ năng và năng lực mà học 
 sinh thu được.
Vận dụng: Chủ đề Vệ sinh, bảo quản, chế biến thực phẩm. 
1. Mục tiêu
 - Học sinh biết vận dụng kiến thức đã học để phụ giúp bố mẹ 
 nấu những bữa ăn gia đình đơn giản.
 - HS biết lựa chọn thực phẩm tươi sống đảm bảo vệ sinh.
 - Biết tính toán cho bữa ăn gia đình chế biến món ăn trong khả 
 năng cho phép. 
2. Thời gian thực hiện.
 - Sau khi học xong bài 18 chế biến thực phẩm, giáo viên giao 
 nhiệm vụ cho học sinh chuẩn bị các thực phẩm cần thiết.
 - Hướng dẫn học sinh quy trình thực hiện món ăn.
3. Thiết bị và vật tư
 - Máy chiếu.
 - Giấy, viết.
 - Thực phẩm cần thiết.
4.Hình thức hoạt động.
 13 Tiêu chí đánh giá:
 - Báo cáo: bằng hình ảnh; video; clip quá trình thực hiện.
 - Quá trình hoạt động của cá nhân, của nhóm: Các thành viên 
 đều được tham gia thực hành, tìm kiếm, xử lý thông tin và hỗ trợ 
 lẫn nhau trong quá trình trải nghiệm. 
 -Cảm nhận của cá nhân về ý nghĩa của hoạt động trải nghiệm 
 sáng tạo trong chủ đề đối với bản thân.
9. Một số ví dụ minh họa áp dụng hoạt động trải nghiệm sáng 
 tạo trong dạy học môn công nghệ 6
Chương I: Các loại vải thường dùng trong may mặc
 Nội dung Cách thức thực hiện Mục tiêu đạt được
 1. Khảo sát chất - Học sinh trải - Học sinh biết được 
 liệu vải trên quần nghiệm tại các siêu chất liệu vải của quần 
 áo thị, cửa hàng quần áo áo qua các băng quần 
 -Thông qua tiết thực áo đính trên áo quần.
 hành lựa chọn trang 
 - Học sinh biết cách 
 phục.
 phối hợp màu sắc của 
 quần áo thông qua 
 các bộ quần áo mẫu
 - Học sinh biết được 
 giá của từng loại 
 quần áo.
 - Phân biệt được các 
 loại trang phục phù 
 hợp với từng loại 
 hoạt động và vóc 
 15