SKKN Kinh nghiệm tổ chức hoạt động cặp – nhóm trong giờ học Tiếng Anh có hiệu quả

 Sáng kiến 
KINH NGHIỆM TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CẶP – NHÓM TRONG GIỜ 
 HỌC TIẾNG ANH CÓ HIỂU QUẢ 
 PHẦN I- ĐẶT VẤN ĐỀ
 Tình hình thế giới luôn thay đổi, xu thế toàn cầu hoá và hợp tác cùng 
nhau phát triền vẫn là xu thế tất yếu. Tiếng Anh trong thế kỷ này vẫn được xem 
là một ngôn ngữ quốc tế, là phương tiện để giao tiếp quôc tế.Vịêt nam chúng ta 
vẫn còn là một đất nước đang phát triển vì vậy Tiếng Anh là công cụ hỗ trợ đắc 
lực cho chúng ta hội nhập, hợp tác để phát triển, đặc biệt khi Viêt Nam gia 
nhập WTO thì vai trò Tiếng Anh tại Việt Nam càng trở nên cần thiết hơn.
 Chính vì vậy tiếng Anh là một trong những môn học trong trường phổ 
thông và cũng là một trong những môn thi bắt buộc trong các kỳ thi cuối cấp 
của học sinh.
Trong giờ học tiếng Anh, hoạt động nhóm là yêu cầu cần thiết trong đổi mới 
phương pháp giáo dục trong nhà trường hiện nay. Với mỗi giáo viên có những 
cách thức tổ chức khác nhau, theo từng mục đích, yêu cầu và lượng kiến thức 
cần truyền đạt trong mỗi bài giảng khác nhau. Tuy nhiên để hoạt động nhóm có 
hiệu quả chúng ta cần thống nhất một số phương pháp chung sao cho dễ thực 
hiện, đáp ứng được trong mọi điều kiện, hoàn cảnh nhằm đem lại kết quả cao 
nhất cho mọi tiết dạy trên lớp của chúng ta mà tất cả mọi giáo viên đều có thể 
thực hiện được một cách dễ dàng. Chính vì thế mà tôi thực hiện sáng kiến 
“Kinh nghiệm tổ chức hoạt động cặp – nhóm trong giờ học tiếng anh có 
hiểu quả”. Trong dạy học việc truyền thụ được kiến thức giúp cho người học 
lĩnh hội được kiến thức một cách linh hoạt, sáng tạo, thì người giáo viên cũng 
phải tìm tòi, khám phá ra mọi kỹ năng nhằm giúp cho việc dạy học đạt kết 
quả cao. Là hình thức dạy học đặt học sinh vào môi trường học tập tích cực, 
trong đó học sinh được tổ chức thành nhóm một cách thích hợp. Học hợp tác 
nhóm giúp các em rèn luyện và phát triển kĩ năng làm việc, kĩ năng giao tiếp, 
tạo điều kiện cho học sinh học hỏi lẫn nhau, phát huy vai trò trách nhiệm, tính 
tích cực xã hội trên cơ sở làm việc hợp tác. Thông qua hoạt động nhóm, các em 
 Tăng Thị Yến Chi – Giáo viên Tiếng Anh 1 4. Phương pháp nghiên cứu.
 Để nghiên cứu đề tài này tôi đã sử dụng một số nhóm phương pháp nghiên 
cứu sau:
 - Phương pháp ngiên cứu tài liệu: 
 Thường xuyên sưu tầm tra cứu sách báo tài liệu có liên quan đến nội dung 
 đề tài, qua đó phân tích tổng hợp hệ thống hóa theo mục đích nghiên cứu.
 - Phương pháp quan sát:
 Thực hiện quan sát trong quá trình học tập trong lớp, ngoài giờ học tập, đặc 
 biệt theo giõi trong những giờ thảo luận nhóm của học sinh nhằm đánh giá 
 thực trạng, tìm hiểu nguyên nhân, giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của 
 việc dạy học theo nhóm.
 - Phương pháp điều tra phỏng vấn:
 Tiến hành thiết lập một số câu hỏi dạng trắc nghiệm và tự luận cho 1 số 
nhóm học sinh và điều tra qua phiếu liên quan đến việc phân tích đánh giá việc 
học của học sinh, hay thông qua phỏng vấn trực tiếp qua đó nắm bắt được thực 
trạng.
 - Phương pháp ngiên cứu sản phẩm:
 Thông qua các sản phẩm làm ra của học sinh như bài tập làm việc theo 
nhóm, bài kiểm tra của học sinh hoặc bài làm cá nhân nhằm để phân tích, đánh 
giá sản phẩm và nhận định đưa kết luận đúng khi dạy học. 
 - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm:
 Qua các hoạt động Giáo viên ghi chép qua đó đúc rút kinh nghiệm được 
chưa được tổng hợp đi đến kết luận
 - Phương pháp thống kê toán học: 
 Sử dụng phương pháp thống kê toán học nhằm phân tích thực trạng vấn đề 
 nghiên cứu.
 Tăng Thị Yến Chi – Giáo viên Tiếng Anh 3 này có nghĩa là số lượng người nói và thời gian thảo luận của từng cá nhân 
được tăng lên từ năm đến sáu lần. Hơn hữa, sự tham gia nhiều không những 
cuốn hút được những học sinh tích cực mà còn cả những học sinh rụt rè nữa. 
Học sinh sẽ thấy thoải mái hơn khi giao tiếp trong các nhóm nhỏ và, do đó, có 
thể tự diễn đạt những suy nghĩ của mình một cách tự nhiên hơn.
 Thứ hai là, thông thường học sinh thích hoạt động theo nhóm hơn là 
phải trả lời giáo viên trước lớp. Lí do là vì, khi giao tiếp trong nhóm nhỏ kiểu 
ngôn ngữ các em dùng để diễn đạt thường cụ thể, thân mật và các em có điều 
kiện để thử nghiệm ngôn ngữ mà không bị áp lực từ bên ngoài.
 Điểm lợi thứ ba của hoạt động giao tiếp theo cặp hay theo nhóm là, nó 
giải phóng giáo viên ra khỏi vai trò của người dạy, người sửa lỗi và người kiểm 
soát lớp học, cho phép học sinh đảm nhiệm những vai trò của người giao tiếp 
tự nhiên.
 Một điểm lợi nữa của hoạt động giao tiếp theo cặp và theo nhóm là, trong 
khi tiến hành những hoạt động giao tiếp này, học sinh có nhiều điều kiện để 
giúp đỡ nhau hơn, các em sẽ học nhau một cách hữu thức hay vô thức thông 
qua việc chữa lỗi cho nhau và bổ xung kiến thức cho nhau và, do đó , cùng 
nhau phát triển các kĩ năng.
2. Một số vấn đề thường gặp trong việc tổ chức hoạt động cặp – nhóm cho 
học sinh và cách khắc phục.
 - Một vấn đề cũng thường gặp khi tiến hành tổ chức hoạt động cặp –
nhóm là học sinh có thể mắc nhiều lỗi mà giáo viên không thể kiểm soát được. 
Tuy nhiên giáo viên có thể khắc phục vấn đề này bằng cắch đưa ra những 
hướng dẫn cụ thể trước khi tiến hành hoạt động và thông qua hình thức kiểm 
tra sau khi cho học sinh tiến hành thảo luận. Việc này có thể giúp giáo viên 
phát hiện và sửa những lỗi mà học sinh gặp phải nếu thấy cần thiết. Tuy nhiên 
việc sửa lỗi cũng cần được giáo viên cân nhắc kĩ theo từng kĩ năng. Ví dụ, nếu 
là giờ nói giáo viên cần hạn chế tối đa việc chữa lỗi đặc biệt là những lỗi nhỏ 
để khuyến khích học sinh nói tránh trường hợp học sinh không dám nói vì sợ 
sai. 
 - Số lượng HS ở các khối lớp cao so với yêu cầu thực tế.
 Tăng Thị Yến Chi – Giáo viên Tiếng Anh 5 không, hay có điều gì cần giúp đỡ không. Nếu nhận thấy đa số học sinh gặp 
khó khăn trong việc thực hiện nhiệm vụ của bài tập, nên dừng tất cả các nhóm 
lại để giải thích thêm về yêu cầu bài tập, về cấu trúc hay vấn đề ngữ pháp sau 
đó mới lại tiếp tục làm việc theo nhóm.
2. Các loại hình luyện tập theo nhóm.
a. Trò chơi:
 Các trò chơi đoàn thông tin để luyện câu hỏi yes/no. Đơn giản nhất là trò 
đoán: Who am I thinking of? Hoặc Guess what I did (last night / during the 
weekend). Giáo viên viết đề tiêu đề trò chơi lên bảng, cung cấp một số từ gợi 
ý, từ vựng, kiến thức nền, sau đó làm mẫu rồi mới cho học sinh tự chơi.
b. Đặt câu hỏi:
 Yêu cầu các nhóm đọc bài khoá, sau đó đặt câu hỏi về bài đó. Sau đó vài 
phút các nhúm gấp sách lại, lần lượt các trưởng nhóm hoặc thư ký đứng lên đặt 
một vài câu hỏi, các thành viên các nhóm khác có nhiệm vụ trả lời. Để học sinh 
có hứng thú hơn trong hoạt động thì các câu trả lời có thể được chấm điểm dựa 
vào độ chính xác về ngôn ngữ cũng như thông tin.
c. Thực hành có hướng dẫn.
 Sau khi dùng bài luyện thay thế để học sinh làm quen với cấu trúc và chức 
năng của nó, ta tổ chức thêm bài luyện tập có ý nghĩa giao tiếp hơn bằng các 
hoạt động theo nhóm mang tính chất trò chơi và sáng tạo hơn.
 Ví dụ: Sau khi dạy cấu trúc: Should / shouldn't với nghĩa khuyên bảo:
 You should / shouldn't + verb
 (You should eat more fruit)
 Giáo viên cho một số từ gợi ý để học sinh làm việc theo nhóm. Một người 
nêu ra các vấn đề của mình và những người khác trong nhóm đưa ra lời 
khuyên. Một vấn đề có thể có nhiều lời khuyên khác nhau. Để học sinh tích 
cực hơn nên biến hoạt động này thành một cuộc thi xem nhóm nào đưa ra được 
nhiều lời khuyên nhất và có những lời khuyên sáng suốt nhất.
 Các gợi ý có thể là:
 a. He / fat c. I / failed / English / test
 b. I / late d. My tooth / aches.
 Tăng Thị Yến Chi – Giáo viên Tiếng Anh 7 Sau mỗi bài đọc, giáo viên có thể đưa ra các câu hỏi để học sinh suy đoán 
về những tình tiết xảy ra trong bài. Câu trả lời chỉ dựa trên suy luận của học 
sinh chứ không có trong bài. Học sinh trong nhóm thảo luận và đi tới một câu 
trả lời chung cho cả nhóm.
h. Thảo luận
 Dùng cho học sinh có kiến thức tương đối cao. Thảo luận cho phép học 
sinh tự do diễn đạt các quan điểm, ý kiến của mình. Giáo viên đưa ra chủ đề rồi 
để cho tất cả nhóm bàn bạc thảo luận, trao đổi quan điểm của mình trong vài 
phút. Sau đó một thành viên trong nhóm nói về ý kiến của nhóm. Chẳng hạn, 
khi dạy phần Speaking của Unit 4 – Volunteers ( class 11), giáo viên cho học 
sinh thảo luận theo nhóm để tìm ra các hoạt động của tổ chức đoàn đội (Thanh 
thiếu niên tình nguyện). Sau 3 phút nhóm nào liệt kê được nhiều hoạt động 
nhất là nhóm chiến thắng.
 Các hoạt động có thể là:
 - Helping blind people.
 - Helping elderly people.
 - Helping handicapped children.
 - Cleaning up beaches.
 - Caring for animals.
 - Protect the environment and work on neighborhood, clean – up 
 campaigns.
i, Tạo khoảng trống thông tin
 Giáo viên tạo ra khoảng trống thông tin giữa các học viên. Ở hình thức 
hoạt động này, học viên phải tìm kiếm thông tin bằng cách đặt câu hỏi cho 
nhau. Do đó học viên sẽ tập trung hơn vào nội dung của thông tin hơn là lớp vỏ 
ngôn ngữ. Ngoài ra khi thực hiện hoạt động này giáo viên cũng tạo ra cho học 
viên nhu cầu trao đổi thông tin để hoàn thành nhiệm vụ được giao.
 Đối với học sinh yếu kém hỏi đáp để ghi lại những thông tin liên quan 
tới đời sống cá nhân như ngày sinh, địa chỉ, số điện thoại, sở thíchvà điền 
vào bảng thông tin do giáo viên đưa ra. Đối với học sinh khá, giáo viên có thể 
 Tăng Thị Yến Chi – Giáo viên Tiếng Anh 9 V. Kết quả
 Trong quá trình giảng dạy tôi mạnh dạn áp dụng việc tổ chức cho học sinh 
làm bài tập cho nhóm ở tất các lớp và tôi nhận thấy rằng những giờ học có hoạt 
động nhóm học sinh đều có hứng thú, học sôi nổi hơn, quan hệ giữa giáo viên 
với học sinh gần gũi hơn. Bản thân cũng nắm được điểm mạnh, điểm yếu của 
học sinh, những vấn đề cần bổ sung cho các bài sau, những chỗ cần điều chỉnh 
trong giáo án của mình. Đồng thời cũng học được cách khoan dung với những 
lỗi không quan trọng, không làm ảnh hưởng đến nghĩa của lời nói và khuyến 
khích học sinh mạnh dạn khi sử dụng ngoại ngữ. 
 Một điều mà tôi cũng rất muốn nêu ra trong bài viết này, đó chính là tập 
cho các em có thói quen làm việc theo nhóm. Sau một hai tiết chia nhóm, học 
sinh đã hình thành ý niệm về cách thức làm việc theo nhóm. Lúc này giáo viên 
nên hướng dẫn thêm cho các em về phương pháp thảo luận, làm việc sao cho 
có hiệu quả nhất. Như vậy từ các tiết sau trở đi, học sinh sẽ dễ dàng nắm bắt 
được nhiệm vụ của thầy giáo đưa ra là gì và sẽ làm việc theo hướng nào. Hơn 
thế nữa tôi nhận thấy rằng khi học sinh hoạt động theo cặp – nhóm trong giờ 
học tiếng Anh thì giờ học đó đạt hiệu quả rất cao. 
 Tăng Thị Yến Chi – Giáo viên Tiếng Anh 11 Tài liệu tham khảo
1. Ngô Thu Dung, Mô hình tổ chức học theo nhóm trong giờ học trên lớp, Tạp 
chí Giáo dục số 3, 5/2001.
2. Trần Thị Thu Mai, Về phương pháp học tập nhóm, T/c NCGD số 12/2000.
3. Vũ Thị Sơn, Tương tác giữa học sinh trong dạy học theo nhóm, Tạp chí TT 
KHGD, số 114, 2005.
 Tăng Thị Yến Chi – Giáo viên Tiếng Anh 13