Tài liệu Huấn luyện sơ cấp cứu cho người dân - Bài 4: Sơ cứu ngừng thở ngừng tim (Kỹ thuật CPR)

 Tài liệu huấn luyện sơ cấp cứu cho người dân tại cộng đồng và tình nguyện viên Chữ thập đỏ cấp 1
 BÀI 4
 SƠ CỨU NGỪNG THỞ NGỪNG TIM
 (KỸ THUẬT CPR)
 Mục tiêu học tập:
 Sau khi học bài này, học viên có khả năng:
 1. Nêu được các chỉ số nhịp tim, nhịp thở ở người bình thường và dấu hiệu chỉnh để nhận biết, 
 nguyên nhân, nguy cơ khi bị ngừng thở ngừng tim.
 2. Trình bày đủ các bước trong quy trinh kỹ thuật sơ cứu bị ngừng thở ngừng tim.
 3. Thực hành đúng, đúng các bước trong quy trình kỹ thuật sơ cứu ngừng thở ngừng tim trên 
 mô hình hoặc trên nạn nhân giả định;
 4. Thể hiện tác phong khẩn trương, tích cực, an toàn khi thực hiện kỹ thuật sơ cứu ngừng thở, 
 ngừng tim.
 NỘI DUNG:
1. Các chỉ số nhịp tim, nhịp thở ở người bình thường:
 - Ở người trưởng thành: các chỉ số bình thường là:
 +Nhịp tim: 70 – 80 lần/1 phút.
 +Nhịp thở: 16 – 20 lần/1 phút.
 -Trẻ em: các chỉ số bình thường là:
 +Nhịp tim: 100 – 120 lần/1 phút.
 +Nhịp thở: 20 – 30 lần/1 phút.
2. Dấu hiệu nhận biết:
Dựa vào 3 dấu hiệu chính:
 - Bất tỉnh: Không cử động, không phản ứng khi lay gọi. người mểm nhũn, da tím tái, xanh 
 nhợt.
 5. Xử trí:
 Sau khi đã xác định nạn nhân ngừng thở ngừng tim thì tiến hành SCC.
Trước đây theo thứ tự ưu tiên trong cấp cứu ngừng thở ngừng tim là ABC gồm: thông đường thở 
(airway), thổi ngạt (Breathing), ép tim ngoài lồng ngực (compression).
 Hiện nay thứ tự đã thay đổi, đó là CAB trong đó ép tim ngoài lồng ngực (sau đây gọi tắt là 
ép tim) sớm ngay từ đầu, thông dường thở, thổi ngạt, Tại hiện trường nếu người dân hoặc sơ cứu 
viên không phải là chuyên môn y tế thấy một người đột ngột bất tỉnh, không thở thì có thể nghĩ đến 
ngừng thở ngừng tim và tiến hành ép tim ngay.
 Tuy nhiên đối với trẻ sơ sinh thường gặp ngừng tim do tắc nghẽn hô hấp gây thiếu Oxy. Do 
vậy đối với trẻ mới sinh vẫn giữ thứ tự là ABC (trẻ sơ sinh là trẻ trong vòng 30 ngày tuổi).
5.1. Xử trí ngừng thở ngừng tim đối với trẻ dưới 1 tuổi: Thực hiện quy trình CAB.
5.1.1. Ép tim C (Compression):
 - Đặt trẻ nằm ngửa trên nền phẳng, cứng.
 - Tìm vị trí ép tim: tại vị trí dưới điểm giao nhau giữa xương ức và đường ngang qua 2 núm 
vú, đặt 3 ngón tay vuông góc dọc theo xương ức bắt đầu từ điểm giao nhau vừa xác định. Rút bớt 1 
ngón tay sát điểm giao nhau.
 Xác định điểm ép tim Ép tim bằng 2 ngón tay
 - Ép tim: Ép vuông góc xuống trục xương ức bằng 2 ngón tay 30 lần với tần suất 100 . 
lần/phút, độ sâu 1/3 bề dày thành ngực. 
5.3. Xử trí ngừng thở ngừng tim đối với trẻ em trên 8 tuổi và người lớn:
 Khi thấy nạn nhân bất tỉnh, ngừng thở, không bắt được mạch cổ: Thực hiện CAB: Ép tim, 
thông đường thở, hô hấp nhân tạo.
5.3.1. Hỗ trợ tuần hoàn: Ép tim (Comression C):
 - Nhanh chóng bắt mạch tối đa 10 giây tại vị trí cổ hoặc cổ tay hoặc bẹn của nạn nhân.
 - Bắt mạch cổ: để đầu ngửa ra phía sau để giữ thông đường thở, dùng 3 ngón tay sờ vào hõm 
dưới cằm cạnh yết hầu.
 - Nếu không thấy mạch đập: tiến hành ép tim ngoài lồng ngực.
 - Đặt nạn nhân nằm ngữa trên nền phẳng, cứng. Người SCC quỳ 1 bên ngang thân nạn nhân, 
hai tay thẳng, Dùng gốc 2 bàn tay và lực của 2 cánh tay ép vuông góc lên vị trí ½ dưới của trục 
xương ức. Ép tim với tần suất 100 lần/phút, độ sâu 1/3 bề dày thành ngực với phương châm: ép 
nhanh, ép mạnh, không gián đoạn và để ngực phồng lên hết sau mỗi lần ép. Với người lớn ép sâu 
khoảng 5 – 6 cm, không quá 6 cm 
 Vị trí ép tim Tư thế tay ép tim 
Thực hiện liên tục các chu kỳ cho đến khi nạn nhân có đáp ứng hoặc có có sự hỗ trợ của y tế.
Khi nạn nhân đả tự thở được, tim đập lại, để nạn nhân ở tư thế nằm nghiêng an toàn. Tiếp tục theo 
dõi các chỉ số sinh tồn, gọi hỗ trợ của cấp cứu y tế.
Kỹ thuật đưa nạn nhân về tư thế nằm nghiêng an toàn/tư thế hồi phục:
 - Bước 1. Đặt 1 tay nạn nhân gần người SCC vuông góc.
 - Bước 2. Bàn tay người SCC úp vào lòng bàn tay nạn nhân, áp mu bàn tay của nạn nhân vào 
má nạn nhân.
 - Bước 3. Nâng đầu gối chân đối diện vuông góc. Xoay nạn nhân về phía người SCC, giữ 
cho cột sống thẳng
 - Bước 4. Rút tay người SCC đang áp má nạn nhân, chỉnh đầu nạn nhân sao cho hơi ngữa về 
phía sau, miệng thấp. Đặt chân nạn nhân vuông góc. 
 TỰ LƯỢNG GIÁ
Câu 1. Hãy nêu các chỉ số nhịp tim, nhịp thở ở người bình thường.
Câu 2. Mô tả dấu hiệu chỉnh để nhận biết, nguyên nhân, nguy cơ ngừng thở ngừng tim.
Câu 3. Trình bày các bước trong quy trình kỹ thuật cấp cứu ngừng thở ngừng tim theo quy trình 
ABCDE.
Câu 4. Trình bày các bước thao tác hô hấp nhân tạo và ép tim ngoài lồng ngực ở trẻ dưới 1 tuổi.
Câu 5. Trình bày các bước trong quy trình kỹ thuật hô hấp nhân tạo và ép tim ngoài lồng ngực ở 
trẻ từ 1 – 8 tuổi.
Câu 6. Trình bày các bước trong quy trình kỹ thuật hô hấp nhân tạo và ép tim ngoài lồng ngực ở 
trẻ từ 8 tuổi đến người lớn.