Tài liệu Huấn luyện sơ cấp cứu cho người dân - Bài 8: Kỹ thuật vận chuyển nạn nhân an toàn

 Tài liệu huấn luyện sơ cấp cứu cho người dân tại cộng đồng và tình nguyện viên Chữ thập đỏ cấp 1
 BÀI 8
 KỸ THUẬT VẬN CHUYỂN NẠN NHÂN AN TOÀN
 Mục tiêu học tập:
 Sau khi học bài này, học viên có khả năng:
 1. Nêu được nguyên tắc trong vận chuyển nạn nhân an toàn.
 2. Trình bày đủ các bước trong quy trinh kỹ thuật vận chuyển nạn nhân an toàn.
 3. Thực hành đúng, đúng các bước trong quy trình kỹ thuật vận chuyển nạn nhân an toàn trên 
 nạn nhân giả định
 4. Thể hiện tác phong khẩn trương, cẩn thận, chính xác, an toàn khi thực hiện kỹ thuật vận chuyển 
 nạn nhân an toàn.
NỘI DUNG:
1. Nguyên tắc vận chuyển nạn nhân:
 – Chỉ vận chuyển nạn nhân khi cần thiết.
 - Chỉ vận chuyển nạn nhân sau khi đã sơ cứu theo quy trình ABCDE; cố định gãy xương, băng 
cầm máu
 - Vận chuyển nhẹ nhàng, đồng bộ, đúng kỹ thuật.
 - Theo dõi nạn nhân trong suốt quá trình vận chuyển.
2. Một số kỹ thuật vận chuyển nạn nhân an toàn.
2.1. Vận chuyển nạn nhân không dùng cáng.
2.2.1. Trong trường hợp chỉ có 1 sơ cứu viên: Thực hiện phương pháp dìu, cõng, bế (xem bài di 
chuyển nạn nhân khẩn cấp).
2.2.2. Khi có 2 người trở lên.
- Phương pháp dìu 2 người áp dụng trong trường hợp nạn nhân chỉ bị tổn thương phần mềm ở 1 
chân, không bị gãy xương hoặc tổn thương cột sống còn tỉnh táo, hợp tác tốt có thể bước đi được.
 - Bước 1. Nâng nạn nhân ngồi dậy.
 - Bước 2. Hai người SCC ngồi xổm 2 bên nạn nhân, bắt chéo tay ra sau lưng, ôm vào eo lưng 
nạn nhân đứng dậy - Phương pháp làm kiệu: áp dụng trong trường hợp nạn nhân không bị gãy xương, ngồi được 
nhưng không bước đi được. 
 - Bước 1. Nâng nạn nhân ngồi dậy.
 - Bước 2. Hai người SCC ngồi 2 bên nạn nhân, 1 chân chống, 1 chân quỳ, bắt chéo tay sau lưng 
và nắm lấy áo nạn nhân; luồn tay kia dưới đùi nạn nhân, nạn nhân quàng 2 tay vào cổ 2 người SCC;
 - Bước 3. Hai người cùng nâng nạn nhân lên và tiến lên bước đầu tiên bằng chân cùng phía với 
nhau. Vận chuyển nạn nhân đi. 
2.2. Vận chuyển nạn nhân bằng ghế:
Áp dụng trong trường hợp:
 - Nạn nhân tỉnh, không bị choáng, gãy xương hoặc tổn thương cột sống;
 - Nạn nhân hôn mê, không thể áp dụng các phương pháp vận chuyển khác như dìu, bế, cõng, 
khiêng tay, không có cáng vận chuyển;
 - Sử dụng 1 ghế và băng cuộn lớn hoặc dây để buộc nạn nhân vào thành ghế và vận chuyển.
 - Bước 1. Kiểm tra độ vững chắc của ghế trước khi sử dụng;
 - Bước 2. Đặt nạn nhân ngồi lên ghế, 2 tay bắt chéo phía trước ngực, dung cuộn băng hoặc dây 
buộc quanh ngực và buộc chắc nạn nhân vào ghế
 - Bước 3. Hai người SCC, một đi trước, một đi sau.
 - Bước 4. Ngả ghế ra phía sau, khiêng nạn nhân đến nơi an toàn.
 2.3.1. Các phương pháp vận chuyển nạn nhân lên cáng:
 - Phương pháp xúc thìa đưa nạn nhân lên cáng.
 - Bước 1. Chuẩn bị dụng cụ: cáng, dây buộc.
 - Bước 2. Xác định tổn thương của nạn nhân: sơ cứu tổn thương, nếu có gãy xương, gãy cột 
sống thì phải bật động trước khi vận chuyển.
 - Bước 3. Cần 4 người SCC, 1 người giữ đầu nạn nhân, 3 người còn lại quỳ 1 phía nạn nhân 1 
chân quỳ, một chân chống,. Luồn 2 tay xuống dưới người nạn nhân tại các vị trí: dưới vai và lưng, 
dưới thắt lưng và dưới đùi, dưới khoeo chân và dưới cổ chân.
 - Bước 4. Thực hiện theo hiệu lệnh đảm bảo nâng nạn nhân lên 3 nấc: lên gối, úp nạn nhân vào 
người SCC và đứng thẳng. Đảm bảo đầu và cột sống nạn nhân luôn thẳng trong khi nâng lên, người 
giữ đầu nâng đầu nạn nhân thẳng với cột sống.
 - Bước 5. Người trưởng nhóm chỉ huy nhóm đồng loạt bước đi đưa nạn nhân đến vị trí cáng 
hoặc xe cứu thương.
 - Bước 6. Đặt nạn nhân vào cáng theo 2 bước ngược lại: Xuống gối và xuống cáng.
 - Bước 7. Cố định nạn nhân vào cáng tại trán, cằm, vai, thắt lưng, đùi, cẳng chân, cổ chân. 
 - Phuong pháp xen kẽ 5 người đưa nạn nhân vào cáng.
 - Bước 1. Chuẩn bị dụng cụ: cáng, dây buộc, 5 người (trong đó có người chỉ huy).
 - Bước 2. Xác định tổn thương của nạn nhân: Sơ cứu tổn thương, nếu có gãy xương, gãy cột 
sống thì phải bất động trước khi vận chuyển.
 - Bước 3. Cần 5 người, người chỉ huy giữ đầu đảm bảo đầu và cột sống thẳng, 4 người còn lại 
quỳ 2 bên nạn nhân, mỗi bên 2 người. 
Phương pháp lật nghiêng an toàn
 - Bước 1. Chuẩn bị dụng cụ: cáng, dây buộc 
 - Bước 2. Xác định tình trạng của nạn nhân: Sơ cứu tổn thương, cố định xương nếu gãy.
 - Bước 3. Cần 4 người SCC, 1 người giữ đầu nạn nhân, 3 người còn lại quỳ cùng phía nạn 
nhân tại các vị trí: ngang vai, ngang hông, và khoeo chân. Tay 3 người SCC đặt xen kẽ đúng vị trí, 
chân chống, chân quỳ cùng hướng
 - Bước 4. Đồng loạt lật nghiêng nạn nhân đảm bảo đầu và cột sống luôn thẳng.
 - Bước 5. Áp cáng vào sát người nạn nhân.
 - Bước 6. Từ Từ đồng thời lật ngửa nạn nhân lên cáng, dịch nạn nhân vào giữa cáng.
 - Bước 7. Cố định nạn nhân vào cáng tại trán, cằm, vai, thắt lưng, đùi, cẳng chân, cổ chân.
Trong thực tế, nếu không có cáng, có thể dùng tấm gỗ hoặc giát giường thay thế. 
 Bước 3 Bước 4 - Nằm nghiêng an toàn: Đặt nạn nhân nằm nghiêng theo tư thế an toàn trên cáng. Tư thế này 
được áp dụng trong trường hợp bất tỉnh, còn thở.
 - Nằm nghiêng: Để nạn nhân nằm nghiêng trong tư thế thoải mái, có thể đắp chăn nếu trời 
lạnh. Tư thế này được áp dụng trong trường hợp nạn nhân là phụ nữ có thai 
 - Nửa nằm, nửa ngồi: Đặt nạn nhân nằm đầu cao, chân duỗi thẳng, đắp chăn nếu nạn nhân 
lạnh hoặc có nguy cơ bị sốc. Tư thế này được áp dụng trong trường hợp nạn nhân bị vết thương ngực 
hở, khó thở. 
 Các điểm chủ yếu cần ghi nhớ: 
 1. Chỉ dược vận chuyển nạn nhân sau khi đã tiến hành sơ cấp 
 cứu. 
 2. Cần buộc (cột) giữ chặt nạn nhân trên cáng trong lúc vận 
 chuyển để đảm bảo an toàn cho nạn nhân khi vận chuyển. 
 3. Áp dụng phương pháp vận chuyển phù hợp với tình trạng 
 chấn thương của nạn nhân, địa hình khu vực xảy ra tai nạn, 
 số lượng người tham gia sơ cứu, sức khỏe của người SCC và 
 phương tiện hiện có. 
 4. Đảm bảo sự phối hợp thống nhất, đồng bộ của nhóm vận 
 chuyển. Vận chuyển nạn nhân theo hiệu lệnh của người chỉ 
 huy.
 Tự lượng giá 
Câu 1. Nêu nguyên tắc vận chuyển nạn nhân.
Câu 2. Kể tên các phương pháp vận chuyển nạn nhân và áp dụng trong SCC.
Câu 3. Trình bày các bước trong quy trình kỹ thuật nạn nhân bằng tay khi có 2 
người SCC.
Câu 4. Trình bày các bước trong quy trình kỹ thuật đưa nạn nhân lên cáng bằng 
phương pháp xúc thìa.
Câu 5. Trình bày các bước trong quy trình kỹ thuật đưa nạn nhân lên cáng bằng 
phương pháp xen kẽ.
Câu 6. Trình bày các bước trong quy trình kỹ thuật đưa nạn nhân lên cáng bằng 
phương pháp bắc cầu.